پایان نامه و مقاله درباره با موضوع پسته یا طلای سبز

شاید بتوان ادعا نمود كه مهمترین معضل پیش روی صادرات پسته تولیدی در كشور مسئله آلودگی به انواع آفلاتوكسین است. حد مجاز و استاندارد وجود آفلاتوكسین یكی از شاخص های مهم جهت صدور پسته در تمامی دنیاست و امروز محمولههای بسیاری به دلیل بالا بودن میزان آلودگی به آفلاتوكسین مجوز ورود به بازارهای جهانی را به دست نمیآورند. تحقیقات انجام شده مشخص نموده طی سال های 1383 تا 1386 علیرغم افزایش صادرات پسته ایران میزان صادرات پسته به كشورهای عضو اتحادیه اروپا به دلیل وضعیت آلودگی پسته تولیدی به آفلاتوكسین كاهش یافته است(عبدالهیعزتآبادی، 1389).

1 – 2كلیات

پسته با نام علمی Pistacia vera L. در سال 1737 توسط لینه نامگذاری شده است(شیبانی و همکاران، 1374). جنس Pistacia به خانواده سماق(Anacardiaceae) تعلق داشته و گیاهی بومی مناطق نیمهگرمسیری است. خانواده (Anacardiaceae) مجموعاً از 75 جنس و 600 گونه تشکیل شده و گیاهان شناخته شدهای مانند، سماق(Rhus)، پر(Cotynus)، انبه(Magnifera) و بادامهندی(Anacardium) وابسته به همین خانوادهاند که در اغلب نقاط گرمسیری یافت میشوند(حکمآبادی، 1390).

گیاه پسته درختی است که به گفتهای بومی آسیایمرکزی و به گفته دیگر بومی آسیایغربی و آسیایصغیر است. هماکنون گونه های خودرویی از این گیاه در مناطق گرم وخشک با بارندگی کم و زمستانهای ملایم لبنان، فلسطین، ایران، عراق، ترکیه، هند، جنوب اروپا و نواحی کویری آسیایمرکزی و آفریقایشمالی یافت می شود(فرگوسن، 1378).

قدیمیترین اثری که از پسته در جهان وجود دارد، قطعه چوب نیمسوختهای مربوط به عصر حجر است که در اطراف شهرستان فسا در استان فارس پیدا شده و هماکنون در موزه پاریس نگهداری می شود(موسسه تحقیقات پسته، 1383). جنگلهای وحشی و خودروی پسته در ناحیه شمالشرقی ایران و نواحی هم مرز با ترکمنستان و افغانستان سابقهای باستانی دارد و تصور میرود پسته حدود 3 تا 4 هزار سال قبل در ایران اهلی و مورد کشت و کار قرار گرفته است. اولین ارقام پسته شباهت زیادی به ارقام وحشی داشتند ولی کم کم بر اثر پیوند، جابجایی و توجه کشاورزان به درشتی میوه ها ارقام جدید به وجود آمده و بر اساس مکان و افراد نامگذاری شده است. قدیمیترین رقمی که نام آن در کتب مربوط به ماقبل اسلام نیز ذکر شده رقم گرگانی است(پناهی و همکاران، 1381). برخی گسترش پسته در جهان را از ایران میدانند، بر اساس تحقیقات و مکتوبات بر تولد لوفر، ایرانشناس امریکایی نام درخت پسته در زبانهای یونانی، لاتین، عربی، ترکی، روسی، ژاپنی و بسیاری از زبانهای اروپایی از نام پارسی این درخت اقتباس شده است. در پارسی قدیم این درخت پیستاکو و در پارسیمیانه یا پهلوی پیستاک نامیده میشده و این لغات بعدها به پسته تبدیل شده است(ابریشمی، 1373).

1 – 2كلیات

پسته اهلی (Pistacia vera L.) درختی خزانکننده است و برگهای آن اغلب دوتایی و دارای یک جوانه در کنار هر برگ است که ابتدا به شکوفه و سپس به شاخه میوهدهنده در سال بعد تبدیل می شود. به این ترتیب میوه های پسته روی شاخههای یكساله به طور جانبی رویت می شود. پسته از منظر گیاهشناسی جزء میوه های هستهدار مانند هلو و زرد آلوست که از سه لایه درونبر، میانبر و برونبر شامل: هسته، گوشت و پوست تشکیل شده اما قسمت خوراکی پسته مانند: بادام ، گردو، فندق و پکان برخلاف هستهداران شناخته شده لایه درونبر یا هسته است. پسته مانند خرما گیاهی دو پایه است بدین معنی که گلهای نر و ماده روی پایه های جداگانه میروید و تولید محصول به همراهی هر دو پایه با هم وابسته است. گلهای ماده در پسته خوشهای و فاقد گلبرگ و شهد (نکتار) است و بر عکس سایر گلها زنبور عسل و سایر حشرات گردهافشان را به خود جلب نمی کند در نتیجه وجود باد برای تلقیح گلهای ماده توسط گلهای نر ضروری است. گل ماده در پسته دارای یک تخمدان و یک تخمک است. برگها در این گیاه از 5 تا 7 برگچه تشکیل شده و قطر تاج درخت حتی به 10 متر نیز میرسد. سیستم ریشه پسته با تطبیق کامل با شرایط رویش گیاه محوری و عمودی است و در اعماق زمین به جستجوی آب میپردازد و به همین دلیل تا مدت زیادی قادر به تحمل خشکی است. پسته علاوه برتحمل شرایط خشک تحمل بالایی در مقابل آب و خاک شور دارد. این درخت می تواند دمای 45 درجه بالای صفر و 25 درجه زیر صفر را نیز تحمل کند البته میزان تحمل شرایط نامساعد به مرحله رشدی گیاه وابسته است(فرگوسن، 1378).

جداول 1 و 2 شرایط بهینه، قابلتحمل و نامناسب شاخص های محیطی و کیفیت آب و خاک را برای پرورش پسته بیان میدارد(غیبی و جوادی خسرقی، 1384).

پسته قبل از 5 سالگی میوه نوبرانه میدهد و در 10 تا 12 سالگی باردهی اقتصادی آن شروع خواهد شد. طول عمر طولانی این درخت دلیل خوبی بر مقاومت آن در مقابل شرایط نامناسب است (کهنسال ترین درخت پسته ثبت شده در ایران بر مزار احمد جامی در تربت جام هنوز پابرجاست). در ایران این گیاه از ارتفاع حداقل 700 متر از سطح دریا در خراسان تا حداکثر1850 متر از سطح دریا در کرمان کاشت می شود اما این میزان در سایر نقاط کاشت پسته متفاوت خواهد بود مثلاً در کالیفرنیا این درخت حداکثر در ارتفاع 700 تا 800 متر از سطح دریا کشت می شود تا نیاز حرارتی برای رشد و نمو آن تامین گردد(فرگوسن، 1378).

1 – 3 اقتصاد پسته

پسته یا طلای سبز یکی از مهمترین محصولات باغی است که نام آن در دنیا با نام ایران آمیخته و توام است. سرزمین ایران سالهاست بیرقیب، بزرگترین تولیدكننده و صادركننده پسته در جهان بوده اما در حال حاضر به دلیل سودآوری و تقاضای بالای بازار كشورهای دیگری در زمینه تولید و تجارت پسته با ایران به رقابت برخاستهاند. با این حال هنوز ایران بزرگترین تولیدكننده و صادركننده جهان محسوب می شود. بر اساس آمار منتشره توسط سازمان خواربار جهانی (فائو[1]) میزان تولید پسته در جهان در سال 2009 میلادی حدود 633572 تن بوده است و از این مقدار 255000 تن توسط ایران تولید شده و کشور ایالات متحده آمریکا با 175088 تن و ترکیه با 81795 تن در ردههای بعدی ردهبندی جهانی تولید پسته قرار دارند(فائو، 2009 ). پسته از حدود 80 سال قبل با شروع صادرات آن به سایر کشورهای دنیا ارزش اقتصادی زیادی پیدا نمود. و از آن زمان به بعد سطح زیرکشت آن گسترش یافت. بر اساس آمار سال 1387 وزارت کشاورزی سطح زیرکشت پسته در کشور430692 هکتار تخمین زده شده و 87% یعنی 375377 هکتار از سطح بارور و 13% یعنی 55315 هکتار آن نهال است و باغات پسته 18% کل سطح زیرکشت محصولات باغی را در کشور به خود اختصاص میدهد(آمارنامه کشاورزی، 1387). میانگین تولید پسته در سالهای آور و نیاور بیش از 200 هزار تن برآورد شده است. با اعداد ذکر شده در قبل باید گفت ایران به لحاظ سطح زیرکشت و تولید مقام اول جهانی را داراست و سالیانه حدود 150 هزار تن پسته به خارج از کشور صادر و میلیونها دلار ارز وارد کشور میگردد. بر اساس آمار منتشره توسط فائو ایران در سال 2005 تقریبا 145 هزار تن پسته به كشورهای مختلف دنیا صادر كرده است(فائو، 2007).

برخلاف هستهداران شناخته شده لایه درونبر یا هسته است. پسته مانند خرما گیاهی دو پایه است بدین معنی که گلهای نر و ماده روی پایه های جداگانه میروید و تولید محصول به همراهی هر دو پایه با هم وابسته است. گلهای ماده در پسته خوشهای و فاقد گلبرگ و شهد (نکتار) است و بر عکس سایر گلها زنبور عسل و سایر حشرات گردهافشان را به خود جلب نمی کند در نتیجه وجود باد برای تلقیح گلهای ماده توسط گلهای نر ضروری است. گل ماده در پسته دارای یک تخمدان و یک تخمک است. برگها در این گیاه از 5 تا 7 برگچه تشکیل شده و قطر تاج درخت حتی به 10 متر نیز میرسد. سیستم ریشه پسته با تطبیق کامل با شرایط رویش گیاه محوری و عمودی است و در اعماق زمین به جستجوی آب میپردازد و به همین دلیل تا مدت زیادی قادر به تحمل خشکی است. پسته علاوه برتحمل شرایط خشک تحمل بالایی در مقابل آب و خاک شور دارد. این درخت می تواند دمای 45 درجه بالای صفر و 25 درجه زیر صفر را نیز تحمل کند البته میزان تحمل شرایط نامساعد به مرحله رشدی گیاه وابسته است(فرگوسن، 1378).

1 – 3 اقتصاد پسته

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب