در سا لهای اخیر، حفظ سلامت ماده غذایی و افزایش عمر ماندگاری موادغذایی جایگاه ویژ های در صنایع غذایی به خود اختصاص داده است. گزارش ها نشان می دهند كه مسمومیت های غذایی به سرعت روبه افزایش است (Alzoreky, and Nakahara, 2003). در كشورهای صنعتی سالانه حدود 30% از مردم از مسمومیهای غذایی رنج می برند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال2000، حدود 2 میلیون نفر در سرتاسر دنیا دراثر بیمار یهای گوارشی ناشی از مسمومیت های شدید با توجه به این گزارش ها و لزوم تأمین امنیت غذایی جان افراد، تولید مواد غذایی سالم و ایمن، یكی از اهداف مهم تولیدكنندگان موادغذایی به شمار میرود.

1-2- پرسش اصلی تحقیق (مساله تحقیق)

آیا گیاه آویشن (Thymus vulgaria) بر خصوصیات شیمیایی و میکروبی سوسیس در دوران ماندگاری تاثیری دارد؟

1-2-1- بیان مسأله اساسی تحقیق به طور كلی (تشریح مسأله و معرفی آن و. ..)

گوشت و فرآورده ­های گوشتی جزء مواد غذایی اصلی در جوامع توسعه یافته هستند. این مواد منابع مهمی از پروتئین با کیفیت بالا، ویتامین (A، D، E و K) و مواد معدنی (آهن، منگنز، مس و روی)، محسوب می­گردند. در بین مواد معدنی موجود در گوشت، آهن از نظر تغذیه­ای بسیار با ارزش است. نیمی از آهن موجود در گوشت در ساختمان هموگلوبین وجود دارد که این آهن نه تنها خود به میزان 15 تا 35 درصد به خوبی در بدن جذب می­گردد، بلکه جذب آهن موجود در سایر مواد غذایی که جذب آهن پایینی دارند از جمله غلات را تا میزان ده برابر افزایش می­دهد. این مسأله در جامعه­ ما که فقر آهن بسیار شایع است دارای اهمیت ویژه­ای است. علاوه بر مواد مفید ذکر شده، فرآورده ­های گوشتی حاوی چربی، اسیدهای چرب اشباع، نمک­های کلرید، نیترات و نیتریت سدیم می­باشند. بنابراین دارای اثرات مثبت و منفی بر سلامتی انسان هستند (Bender, 1992;Jimenez- Colmenero et al., 2001) .

الف) نقش بازدارندگی نیتریت برای باکتری‌های بی‌هوازی که مهمترین آنها کلستریدیوم بوتولینیوم[1] است و کمک نیتریت به کنترل سایر ریزسازواره‌ها مانند لیستریا مونوسایتوژنز[2] (Sebranek and Bacus, 2007)

ب) بهبود و تثبیت رنگ و طعم فرآورده­ی نهایی و جلوگیری از تندی اکسیداتیو چربی­های موجود (Skrokki, 1995;Zanardi et al., 2002).

     با اینکه نیتریت وظایف ذکر شده را به خوبی انجام می­دهد، اما به دلیل ایجاد ترکیبات نیتروزی جهش­زا و سرطان­زا لازم است این مواد را تا حد امکان از رژیم غذایی حذف نمود (سحری و شریعتمداری، 1381). از سال 1960، فرضیه ­هایی در ارتباط با نیتریت موجود در رژیم غذایی و ایجاد سرطان مطرح شده است. نتایج حاصل از مطالعات نشان می­ دهند که بسیاری از سرطان­های رایج مثل سرطان کولون، پروستات و سینه، به علت حضور عوامل و ترکیبات مضر موجود در مواد غذایی فرآوری شده از جمله گوشت­های عمل آمده با نیتریت ایجاد می­شوند (Ferguson et al., 2004).

   خانواده نعناعیان (Lamiaceae) یکی از بزرگترین و متمایزترین خانواده­های گیاهی گیاهان گلدار است که دارای پراکنش جهانی می­باشد و دارای حدود 150 جنس و 2800 گونه می باشد که در بین آنها Thymus vulgaris اساسا به نام آویشن باغی شناخته شده است ( Goncalves et al., 2011). آویشن یکی از شناخته شده ترین گیاهان دارویی میباشد که گونه های مختلفی از آن در کوهستانهای ایران می روید. آویشن در طب سنتی ایران و اروپا ، مصرف دارویی دارد که گیاهی علفی و معطر، دارای خواص دارویی بسیاری است و از آن در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی استفاده های متنوعی میشود. قسمتهای دارویی این گیاه، سرشاخه های آن و برگ خشک شده آن (اندامهای هوایی) می باشد که حاوی اسانس، مونرتر پنوئیدهای فنلی، گلیکوزیده، اوژنول، الکل های آلفاتیک، تانن ها، ترکیبات بی فنل مونوترپنوئیدها، اسید کافئیک، اسید رزمارینیک، ساپونین ها، آپی ژنین، اسید اولئانولیک، اسید اورسولیک، اسید لابیاتیک، تری ترپن ها، فلاونوییدها و ترکیبات تلخ می باشد.(yazdani et al, 2006;

در سا لهای اخیر، حفظ سلامت ماده غذایی و افزایش عمر ماندگاری موادغذایی جایگاه ویژ های در صنایع غذایی به خود اختصاص داده است. گزارش ها نشان می دهند كه مسمومیت های غذایی به سرعت روبه افزایش است (Alzoreky, and Nakahara, 2003). در كشورهای صنعتی سالانه حدود 30% از مردم از مسمومیهای غذایی رنج می برند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال2000، حدود 2 میلیون نفر در سرتاسر دنیا دراثر بیمار یهای گوارشی ناشی از مسمومیت های شدید با توجه به این گزارش ها و لزوم تأمین امنیت غذایی جان افراد، تولید مواد غذایی سالم و ایمن، یكی از اهداف مهم تولیدكنندگان موادغذایی به شمار میرود.

1-2- پرسش اصلی تحقیق (مساله تحقیق)

آیا گیاه آویشن (Thymus vulgaria) بر خصوصیات شیمیایی و میکروبی سوسیس در دوران ماندگاری تاثیری دارد؟

1-2-1- بیان مسأله اساسی تحقیق به طور كلی (تشریح مسأله و معرفی آن و. ..)

گوشت و فرآورده ­های گوشتی جزء مواد غذایی اصلی در جوامع توسعه یافته هستند. این مواد منابع مهمی از پروتئین با کیفیت بالا، ویتامین (A، D، E و K) و مواد معدنی (آهن، منگنز، مس و روی)، محسوب می­گردند. در بین مواد معدنی موجود در گوشت، آهن از نظر تغذیه­ای بسیار با ارزش است. نیمی از آهن موجود در گوشت در ساختمان هموگلوبین وجود دارد که این آهن نه تنها خود به میزان 15 تا 35 درصد به خوبی در بدن جذب می­گردد، بلکه جذب آهن موجود در سایر مواد غذایی که جذب آهن پایینی دارند از جمله غلات را تا میزان ده برابر افزایش می­دهد. این مسأله در جامعه­ ما که فقر آهن بسیار شایع است دارای اهمیت ویژه­ای است. علاوه بر مواد مفید ذکر شده، فرآورده ­های گوشتی حاوی چربی، اسیدهای چرب اشباع، نمک­های کلرید، نیترات و نیتریت سدیم می­باشند. بنابراین دارای اثرات مثبت و منفی بر سلامتی انسان هستند (Bender, 1992;Jimenez- Colmenero et al., 2001) .

الف) نقش بازدارندگی نیتریت برای باکتری‌های بی‌هوازی که مهمترین آنها کلستریدیوم بوتولینیوم[1] است و کمک نیتریت به کنترل سایر ریزسازواره‌ها مانند لیستریا مونوسایتوژنز[2] (Sebranek and Bacus, 2007)

ب) بهبود و تثبیت رنگ و طعم فرآورده­ی نهایی و جلوگیری از تندی اکسیداتیو چربی­های موجود (Skrokki, 1995;Zanardi et al., 2002).

     با اینکه نیتریت وظایف ذکر شده را به خوبی انجام می­دهد، اما به دلیل ایجاد ترکیبات نیتروزی جهش­زا و سرطان­زا لازم است این مواد را تا حد امکان از رژیم غذایی حذف نمود (سحری و شریعتمداری، 1381). از سال 1960، فرضیه ­هایی در ارتباط با نیتریت موجود در رژیم غذایی و ایجاد سرطان مطرح شده است. نتایج حاصل از مطالعات نشان می­ دهند که بسیاری از سرطان­های رایج مثل سرطان کولون، پروستات و سینه، به علت حضور عوامل و ترکیبات مضر موجود در مواد غذایی فرآوری شده از جمله گوشت­های عمل آمده با نیتریت ایجاد می­شوند (Ferguson et al., 2004).

   خانواده نعناعیان (Lamiaceae) یکی از بزرگترین و متمایزترین خانواده­های گیاهی گیاهان گلدار است که دارای پراکنش جهانی می­باشد و دارای حدود 150 جنس و 2800 گونه می باشد که در بین آنها Thymus vulgaris اساسا به نام آویشن باغی شناخته شده است ( Goncalves et al., 2011). آویشن یکی از شناخته شده ترین گیاهان دارویی میباشد که گونه های مختلفی از آن در کوهستانهای ایران می روید. آویشن در طب سنتی ایران و اروپا ، مصرف دارویی دارد که گیاهی علفی و معطر، دارای خواص دارویی بسیاری است و از آن در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی استفاده های متنوعی میشود. قسمتهای دارویی این گیاه، سرشاخه های آن و برگ خشک شده آن (اندامهای هوایی) می باشد که حاوی اسانس، مونرتر پنوئیدهای فنلی، گلیکوزیده، اوژنول، الکل های آلفاتیک، تانن ها، ترکیبات بی فنل مونوترپنوئیدها، اسید کافئیک، اسید رزمارینیک، ساپونین ها، آپی ژنین، اسید اولئانولیک، اسید اورسولیک، اسید لابیاتیک، تری ترپن ها، فلاونوییدها و ترکیبات تلخ می باشد.(yazdani et al, 2006; Bisset et al.,2001). ترکیبات موثر ضدمیکروبی در عصاره آویشن باغی حاوی فلاوونوئیدهایی ماننداپی ژنین، نارینژین، لوتئولین و روغنهای فرار محتوی تیمول وکارواکرول می باشد. عصاره آویشن دارای خواص ضد اسپاسم، خلط آور، ضد نفخ و ضد میکروبی می باشد که این اثرات مربوط به تیمول و کارواکرول است. عصاره آویشن به طور گسترده در خمیر دندان ها، کرم ها، لوسیون ها و صابون ها و در صنایع غذایی برای تهیه فراورده های غذایی مورد استفاده قرار می گیرد           et al., 1996 ) Leu ) .

     امروزه در راستای حذف و یا کاهش ترکیبات شیمیایی و سنتزی در موارد غذایی، تحقیقات زیادی انجام شده است. درهمین زمینه تلاش های زیادی برای یافتن آنتی اکسیدان های طبیعی از منابع گیاهی صورت گرفته است. امروزه در صنعت از آنتی اکسیدان های سنتزی BHA یا TBHG برای به تاخیر انداختن اکسیداسیون چربیها استفاده شده اما به دلیل اثرات بد تغذیه ای و سرطان زا بودن این ترکیبات استفاده از آنتی اکسیدان طبیعی مورد توجه قرار گرفته است Abdalla and Roozen, 1999)).

   بنابراین، در این پژوهش هدف این است با توجه به مضرات نیترات و نیتریت مورد استفاده در فرآورده ­های گوشتی و اثرات آنتی­اکسیدانی و ضدباکتریایی مشاهده شده از عصاره آویشن، در این تحقیق سعی بر آن است که با به­ کارگیری این اسانس­ به جای بخشی از نیتریت سدیم در سوسیس بتوان سلامت و ایمنی این محصول را افزایش داد.

1-2-2- فرضیه های تحقیق (هر فرضیه به صورت یک جمله خبری نوشته شود):

  • عصاره آویشن در طول مدت انبارداری بر ویژگی های شیمیایی نظیر TVN و عدد پراکسید در سوسیس تاثیر می گذارد؛
  • عصاره آویشن در دوران ماندگاری بر ویژگی های میکروبی نظیر شمارش تام میکروبی و شمارش سرما دوست ها در سوسیس تاثیر می گذارد؛
  • اثر آویشن در بالا بردن ماندگاری سوسیس وابسته به مقدار عصاره است؛
  • تیمار سوسیس با عصاره آویشن بر ویژگیهای حسی و ارگانولپتیكی وحسی سوسیس نظیر عطر، طعم و پذ یرش كلی آن توسط مصرف كننده تاثیر گذار می باشد؛

1-2-3- اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف علمی، کاربردی، آرمانی و ضرورت های خاص انجام تحقیق):

  • تعیین ویژگی های شیمیایی نظیر TVN و عدد پراکسید در سوسیس تیمار شده با عصاره ی آویشن در طول مدت انبارداری
  • تعیین ویژگی های میکروبی نظیر شمارش تام میکروبی و شمارش سرما دوست ها در سوسیس تیمار شده با عصاره ی آویشن در طول مدت انبارداری
  • تعیین بهترین مقدار عصاره آویشن به منظور بالا بردن ماندگاری سوسیس
  • تعیین ویژگیهای حسی و ارگانولپتیكی و حسی سوسیس نظیر عطر، طعم و پذ یرش كلی آن توسط مصرف كننده

1-3- تعاریف و واژه ها

1-3-1- نمک سود کردن گوشت

نگهداری کردن گوشت با کمک سدیم کلراید (نمک معمولی)، نیترات سدیم (شوره) و نیتریت سدیم که فقط اجازه رشد به باکتری های نمک دوست می دهد و از رشد کلستریدیوم بوتولینوم ممانعت می کند. نیتریت یک عامل موثر حفاظتی می باشد و نیترات حین فرایند رسیدن به نیتریت تبدیل می گردد. رنگ قرمز گوشت فرآوری شده بدلیل تشکیل شکل نیتروزومیوگلوبین از میوگلوبین می باشد (Bender, 2006).

1-3-2- بوتولیسم

یک شکل نادر از مسومیت غذایی می باشد که توسط یک نوروتوکسین قوی که بوسیله باکتری کلستریدیوم بوتولینوم تولید می گردد بوجود می آید. حداقل 7 نوع توکسین مختلف شناسایی شده اند که بوسیله حرارت غیر فعال می شوند. این شکل از مسومویت اگرجه نادر می بشد اما کشنده است اگرآنتی توکسین به فرد مسوم تجویز نگردد. این نام از بوتولوس به معنی سوسیس گرفته شده است نظر به اینکه اولین بار این بیماری در سوسیس و در کشور آلمان (1735) دیده شد. هم اکنون محدوده عظیمی از مواد غذایی شامل گوشت، ماهی، شیر، میوه جات و سبزیجاتی که به صورت ناقص مورد فرآوری قرار گرفته اند در معرض این بیماری هستند (Bender, 2006).

پایان نامه و مقاله

 Bisset et al.,2001). ترکیبات موثر ضدمیکروبی در عصاره آویشن باغی حاوی فلاوونوئیدهایی ماننداپی ژنین، نارینژین، لوتئولین و روغنهای فرار محتوی تیمول وکارواکرول می باشد. عصاره آویشن دارای خواص ضد اسپاسم، خلط آور، ضد نفخ و ضد میکروبی می باشد که این اثرات مربوط به تیمول و کارواکرول است. عصاره آویشن به طور گسترده در خمیر دندان ها، کرم ها، لوسیون ها و صابون ها و در صنایع غذایی برای تهیه فراورده های غذایی مورد استفاده قرار می گیرد           et al., 1996 ) Leu ) .

     امروزه در راستای حذف و یا کاهش ترکیبات شیمیایی و سنتزی در موارد غذایی، تحقیقات زیادی انجام شده است. درهمین زمینه تلاش های زیادی برای یافتن آنتی اکسیدان های طبیعی از منابع گیاهی صورت گرفته است. امروزه در صنعت از آنتی اکسیدان های سنتزی BHA یا TBHG برای به تاخیر انداختن اکسیداسیون چربیها استفاده شده اما به دلیل اثرات بد تغذیه ای و سرطان زا بودن این ترکیبات استفاده از آنتی اکسیدان طبیعی مورد توجه قرار گرفته است Abdalla and Roozen, 1999)).

   بنابراین، در این پژوهش هدف این است با توجه به مضرات نیترات و نیتریت مورد استفاده در فرآورده ­های گوشتی و اثرات آنتی­اکسیدانی و ضدباکتریایی مشاهده شده از عصاره آویشن، در این تحقیق سعی بر آن است که با به­ کارگیری این اسانس­ به جای بخشی از نیتریت سدیم در سوسیس بتوان سلامت و ایمنی این محصول را افزایش داد.

1-2-2- فرضیه های تحقیق (هر فرضیه به صورت یک جمله خبری نوشته شود):

  • عصاره آویشن در طول مدت انبارداری بر ویژگی های شیمیایی نظیر TVN و عدد پراکسید در سوسیس تاثیر می گذارد؛
  • عصاره آویشن در دوران ماندگاری بر ویژگی های میکروبی نظیر شمارش تام میکروبی و شمارش سرما دوست ها در سوسیس تاثیر می گذارد؛
  • اثر آویشن در بالا بردن ماندگاری سوسیس وابسته به مقدار عصاره است؛
  • تیمار سوسیس با عصاره آویشن بر ویژگیهای حسی و ارگانولپتیكی وحسی سوسیس نظیر عطر، طعم و پذ یرش كلی آن توسط مصرف كننده تاثیر گذار می باشد؛

1-2-3- اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف علمی، کاربردی، آرمانی و ضرورت های خاص انجام تحقیق):

  • تعیین ویژگی های شیمیایی نظیر TVN و عدد پراکسید در سوسیس تیمار شده با عصاره ی آویشن در طول مدت انبارداری
  • تعیین ویژگی های میکروبی نظیر شمارش تام میکروبی و شمارش سرما دوست ها در سوسیس تیمار شده با عصاره ی آویشن در طول مدت انبارداری
  • تعیین بهترین مقدار عصاره آویشن به منظور بالا بردن ماندگاری سوسیس
  • تعیین ویژگیهای حسی و ارگانولپتیكی و حسی سوسیس نظیر عطر، طعم و پذ یرش كلی آن توسط مصرف كننده

1-3- تعاریف و واژه ها

1-3-1- نمک سود کردن گوشت

نگهداری کردن گوشت با کمک سدیم کلراید (نمک معمولی)، نیترات سدیم (شوره) و نیتریت سدیم که فقط اجازه رشد به باکتری های نمک دوست می دهد و از رشد کلستریدیوم بوتولینوم ممانعت می کند. نیتریت یک عامل موثر حفاظتی می باشد و نیترات حین فرایند رسیدن به نیتریت تبدیل می گردد. رنگ قرمز گوشت فرآوری شده بدلیل تشکیل شکل نیتروزومیوگلوبین از میوگلوبین می باشد (Bender, 2006).

1-3-2- بوتولیسم

یک شکل نادر از مسومیت غذایی می باشد که توسط یک نوروتوکسین قوی که بوسیله باکتری کلستریدیوم بوتولینوم تولید می گردد بوجود می آید. حداقل 7 نوع توکسین مختلف شناسایی شده اند که بوسیله حرارت غیر فعال می شوند. این شکل از مسومویت اگرجه نادر می بشد اما کشنده است اگرآنتی توکسین به فرد مسوم تجویز نگردد. این نام از بوتولوس به معنی سوسیس گرفته شده است نظر به اینکه اولین بار این بیماری در سوسیس و در کشور آلمان (1735) دیده شد. هم اکنون محدوده عظیمی از مواد غذایی شامل گوشت، ماهی، شیر، میوه جات و سبزیجاتی که به صورت ناقص مورد فرآوری قرار گرفته اند در معرض این بیماری هستند (Bender, 2006).

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...