پایان نامه و مقاله بررسی اثر غلظت های مختلف متانول بر شاخص های فیزیولوژیکی

1-1- مشخصات گیاه :

گونه های مختلف اسطوخودوس گیاهانی چند ساله و خشبی هستند . تا کنون حدود 48 گونه متعلق به اسطوخودوس یا ((لاواند)) شناسایی شده است . اسطوخودوس فرانسوی (با گونه های اسپیکا ، افیسینالیس و ورا هم نام است) ، گیاهی است مدیترانه ای ، منشا آن جنوب اروپا گزارش شده است و در جنوب و مرکز ایتالیا ، یونان ، جنوب فرانسه و اسپانیا در خاک های سبک شنی ودر ارتفاعات 1700 متری از سطح دریا به طور خودرو می روید . این گیاه حقیقی (غیر دو رگ) است و بذر تولید می کند . اسطوخودوس فرانسوی گیاهی چند ساله و خشبی است . ریشه اصلی آن طویل و چوبی است و انشعاب های متراکم و فراوانی دارد و قادر به جذب رطوبت از اعماق 3 تا 4 متری زمین می باشد . ساقه ضخیم و قهوه ای رنگ است . قسمت تحتانی ساقه انشعاب های فراوانی دارد و گیاه بسیار متراکم و انبوه به نظر می رسد . شکل ظاهری آن در گیاهان چند ساله شبیه به نیم کره ای است که قطر آن به 80 تا 120 سانتی متر می رسد . ارتفاع ساقه متفاوت است و به سن گیاه و شرایط اقلیمی محل رویش آن بستگی دارد طوری که شرایط متفاوت زیستی به خصوص درجه حرارت و رطوبت و مشخصات جنس زمین تغییرات محسوس و قابل توجهی را در گیاه مذکور به وجود آورده است که منجر به پیدایش دو فرم متمایز که یکی دارای عطر بیشتری است گردیده است . به طور کلی جنس زمین (خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ، کود ها و علف های هرز) تاثیر بسزایی در کیفیت محصول ایفا می کند . ارتفاع گیاهان چند ساله به 40 تا 60 سانتی متر می رسد . برگ ها به رنگ سبز تیره ، نیزه ای شکل و به طور متقابل روی ساقه قرار می گیرند . طول برگ ها 3 تا 5 و عرض آن 0.2 تا 0.5 سانتی متر است . برگ ها پوشیده از کرک و حفره های حاوی اسانس است . گل ها در انتهای ساقه های گل دهنده به صورت خوشه های مجتمع قرار می گیرند . ساقه های گل دهنده در اسطوخودوس فرانسوی غیر منشعب است و ارتفاع آن بین 20 تا 40 سانتی متر می باشد . گل ها به رنگ آبی یا متمایل به بنفش است . برخی از گیاهان ممکن است گل های سفید رنگ یا بور (قهوه ای روشن) تولید کنند ولی اسانس این گیاهان کمیت و کیفیت نا مطلوبی دارند و ریشه اصلی این گیاه طویل و چوبی است و از انشعاب هیا متراکم و فراوانی برخوردار است . این ریشه قادر به جذب رطوبت از اعماق 4 متری زمین است . میوه فندقه و به شکل تخم مرغ است . طول میوه 1.8 تا 2.2 میلی متر و رنگ آن قهوه ای تیره و براق است . وزن هزار دانه 0.85 تا 1.1 گرم است . پیکر رویشی این گیاه بوی مطبوعی دارد که ناشی از وجود اسانس است . اسانس در برگ ها و گلهای اسطوخودوس و در حفره های مخصوص ساخته و ذخیره می شود .اسانس گل ها در مقایسه با برگ ها کیفیت مناسب تری دارند و مقدار آن به نوع گیاه و شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی داشته و بین 0.5 تا 1.5 درصد است ، مهمترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس را ((لینالیل استات)) (35 تا 60 درصد) ،((سینئول)) (10 درصد) ، ((لینالول)) ، ((کامفور)) ، ((نرول)) ، ((بورنئول)) و ((گرانیول)) تشکیل می دهد . از ترکیبات دیگر این گیاه می توان از ((کومارین)) ، ((فلاونوئید)) و ((استرول)) ، ((اسید بوتریک)) ، ((اسید پروپیونیک)) ، ((اسید والریک)) ، ((لینالیل آزاد)) و ژرامبول نام برد . بذر های اسطوخودوس فرانسوی 3 الی 4 سال از قوه رویشی مناسبی برخوردارند . رشد اولیه این گیاه بسیار کند است . گیاهان معمولا از سال اول به گل می روند . رویش گیاهان در سال های بعد در فصل بهار (اوایل فروردین) آغاز می شود و گل ها اواخر بهار (اواخر خرداد) ظاهر می شوند و گلدهی تا اواسط تابستان (مرداد) ادامه می یابد . هوای سرد و بارندگی (10 تا15 روز قبل گلدهی) گلدهی را به تاخیر می اندازد .هوای گرم و خشک سبب تسریع در گلدهی اسطوخودوس فرانسوی می شود . میوه های این گیاه به تدریج می رسند . پس از رسیدن میوه ، بذر ها از گیاه جدا و به اطراف پراکنده می شوند . روش مرسوم تکثیر این گیاه از طریق قلمه زدن است . ابتدا قلمه ها در محل مناسبی مانند گل خانه ها ، برگ دار و ریشه دار می شوند ، سپس به زمین اصلی منتقل می شوند . از طریق بذر و خوابانیدن نیز این گیاه قابل تکثیر است (ماوس و همکاران[2] ، 2003) . در هر هکتار زمین 12500 پایه (قلمه) از این گیاه کاشته می شود . از هر پایه مرغب گیاه 500 گرم سر شاخه گلدار و از هر هکتار 500 کیلو گرم گیاه به دست می اید . کود لازم 700 کیلوگرم فسفات و 200 تا 300 کیلوگرم در هکتار نیترات سدیم قبل از کاشت استفاده می شود . با بررسی های به عمل آمده ، آب و هوا ، ارتفاع محل ، جنس زمین و نوع واریته در ایجاد محصول مرغوب و فراوان تاثیر دارد . دوره رویشی اسطوخودوس بسیار طولانی است و معمولا 20 تا 30 سال عمر می کند و تا 15 الی 20 سال بازدهی اقتصادی دارد .

1-2- نیازهای اکولوژیکی :

اسطوخودوس فرانسوی بومی ایران نیست ولی به طور تقریبا گسترده ای برای استفاده دارویی و زینتی در کشورمان کشت می شود . اسطوخودوس از گیاهان مناطق خشک و نیمه خشک است . در طول رویش به تابش نور فراوان و هوای گرم و رطوبت کم نیاز دارد . در این شرایط عملکرد گل ، اسانس و همچنین کیفیت اسانس افزایش می یابد . در این مورد تحقیقات نشان می دهد که مقدار و کیفیت اسانس با نور رابطه مستقیم دارد . کشت اسطوخودوس در مناطقی که نور کافی وجود نداشته باشد نه تنها از مقدار اسانس گل ها کاسته می شود ، بلکه سبب کاهش ترکیبات استری (لینالیل استات[3]) آن می شود. در این مورد گیاهانی که در سایه کشت شده اند اسانس و ترکیبات استری آن در مقایسه با گیاهان کشت شده در آفتاب به ترتیب 55 و 41 دصد کاهش نشان می دهد . اگرچه اسطوخودوس قادر است درجه حرارت های پایین (15 الی 20 درجه ی سانتی گراد) را تحمل کند ، ولی در فصل بهار هنگام رویش گیاه و تولید شاخ و برگ به سرما بسیار حساس است و با بروز سرما ، گیاهان دچار سرما زدگی شده و خشک می شوند . از این رو از کشت این گیاه در زمین های گود و مناطق سرد حتی الامکان باید اجتناب کرد . رطوبت زیاد برای اسطوخودوس مناسب نیست . آبیاری زیاد سبب کاهش چشمگیر اسانس (به مقدار 30 تا 50 درصد) و ترکیبات تشکیل دهنده آن می شود . این گیاه از مرحله تشکیل گل قادر است خشکی را برای مدت طولانی تحمل کند . اسطوخودوس فرانسوی در هر نوع خاکی قادر به رویش است . ولی خاک های سبک حاوی ترکیبات کلسیم و غنی از مواد و عناصر غذایی خاک های مناسبی برای تولید انبوه این گیاه است . خاک های سنگین که تهویه هوا در آن ها به سختی انجام می گیرد و همچنین خاک هایی که سبب آب ایستایی می شوند برای کشت این گیاه مناسب نیستند، پی اچ خاک برای اسطوخودوس فرانسوی بین 6.4 تا 8.2 مناسب است .

اسانس را ((لینالیل استات)) (35 تا 60 درصد) ،((سینئول)) (10 درصد) ، ((لینالول)) ، ((کامفور)) ، ((نرول)) ، ((بورنئول)) و ((گرانیول)) تشکیل می دهد . از ترکیبات دیگر این گیاه می توان از ((کومارین)) ، ((فلاونوئید)) و ((استرول)) ، ((اسید بوتریک)) ، ((اسید پروپیونیک)) ، ((اسید والریک)) ، ((لینالیل آزاد)) و ژرامبول نام برد . بذر های اسطوخودوس فرانسوی 3 الی 4 سال از قوه رویشی مناسبی برخوردارند . رشد اولیه این گیاه بسیار کند است . گیاهان معمولا از سال اول به گل می روند . رویش گیاهان در سال های بعد در فصل بهار (اوایل فروردین) آغاز می شود و گل ها اواخر بهار (اواخر خرداد) ظاهر می شوند و گلدهی تا اواسط تابستان (مرداد) ادامه می یابد . هوای سرد و بارندگی (10 تا15 روز قبل گلدهی) گلدهی را به تاخیر می اندازد .هوای گرم و خشک سبب تسریع در گلدهی اسطوخودوس فرانسوی می شود . میوه های این گیاه به تدریج می رسند . پس از رسیدن میوه ، بذر ها از گیاه جدا و به اطراف پراکنده می شوند . روش مرسوم تکثیر این گیاه از طریق قلمه زدن است . ابتدا قلمه ها در محل مناسبی مانند گل خانه ها ، برگ دار و ریشه دار می شوند ، سپس به زمین اصلی منتقل می شوند . از طریق بذر و خوابانیدن نیز این گیاه قابل تکثیر است (ماوس و همکاران[2] ، 2003) . در هر هکتار زمین 12500 پایه (قلمه) از این گیاه کاشته می شود . از هر پایه مرغب گیاه 500 گرم سر شاخه گلدار و از هر هکتار 500 کیلو گرم گیاه به دست می اید . کود لازم 700 کیلوگرم فسفات و 200 تا 300 کیلوگرم در هکتار نیترات سدیم قبل از کاشت استفاده می شود . با بررسی های به عمل آمده ، آب و هوا ، ارتفاع محل ، جنس زمین و نوع واریته در ایجاد محصول مرغوب و فراوان تاثیر دارد . دوره رویشی اسطوخودوس بسیار طولانی است و معمولا 20 تا 30 سال عمر می کند و تا 15 الی 20 سال بازدهی اقتصادی دارد .

1-2- نیازهای اکولوژیکی :

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب