یكی از مهم‌ترین عوامل محدودكننده تولید، بیماری‌های گیاهی هستند. هر ساله بخش قابل توجهی از تولیدات گیاهی در اثر بیماری‌های گیاهی از بین می‌روند و این در حالی است كه بیش از 800 میلیون نفر در جهان از غذای كافی برخوردار نیستند. تركیبات شیمیایی كه به صورت مصنوعی تولید می‌شوند، علاوه بر آلودگی‌های زیست محیطی، سلامت بشر را نیز تهدید می‌كنند (افضل و همکاران، 1997)[3].

متأسفانه اغلب رویكرد‌هایی كه طی یكی دو قرن اخیر در كشاورزی اتخاذ شده با تولید پایدار، مغایرت دارد. استفاده مكرر و  بی‌رویه از تركیبات شیمیایی، علاوه بر آلودگی محیط زیست، موجب بروز پدیده مقاومت در برابر آفت كش‌ها شده و در نتیجه پتانسیل خسارت آفرینی عوامل بیماری‌زا را به شدت افزایش می‌دهد (نارایان سامی، 2002)[4].

عوامل بیماری‌زای گیاهی در مقابل مواد شیمیایی آفت کش مقاومت نشان می‌دهند و هر روز شاهد افزایش تعداد عوامل بیماری‌زای مقاوم به آن‌ ها هستیم، بنابراین نیاز به پژوهش در راستای کشف مواد جدید ضد قارچی که تجدید شونده سازگار با محیط زیست و به آسانی قابل تهیه باشد ضروری می کند (رمضانی و همکاران، 2002)[5].

استفاده از تركیبات طبیعی در كنترل آفات و بیماری‌های گیاهی، یكی از راهكارهای كاهش مخاطرات زیست محیطی است. دراین راستا، پژوهش­گران زیادی درسال‌های اخیر به مطالعه اثرات ضد باكتریایی، ضدقارچی وحشره كشی اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهی پرداخته‌اند (علام و همکاران، 2007)[7].

گیاهان معمولاتوانایی دفاع از خود را با تولیدانواع متابولیت‌های ثانویه شامل آلکالوئید‌ها، ترپنوئیدها، استروئیدها و دیگر ترکیبات آروماتیک که احتمالا برای دشمنان آن‌ ها نا مطلوب و یا حتی سمی‌اند را به‌دست آورده‌اند (لیو وهماکران، 2001)[8] .

گیاهان بالغ بر هزار متابولیت ثانویه طبیعی با وزن مولکولی پائین تولید می‌کنند (دیاکسون، 2001)[9]. شناخت و بررسی این متابولیت‌ها می‌تواند كمك مؤثری به كنترل آفات و امراض بنماید (ازلان و همکاران، 2003)[10].

اسانس‌هاو عصاره‌های گیاهی دارای تركیباتی با فعالیت‌های زیستی متفاوت هستند (رودریگویز و همکاران، 2005)[13].

در سال‌های اخیر شرکت‌های تجاری از نتایج یافته‌های پژوهشی در مورد خواص آفت کشی اسانس‌های گیاهی استفاده نموده و ترکیبات آفت کشی را به بازار عرضه نموده اند (لیو و هماکران، 2001).

استفاده از پتانسیل بالقوه مواد بیولوژیکی با اثرات ضدباکتریایی، ضدقارچی و حشره کشی مورد توجه محققین زیادی قرار گرفته است (مویما و همکاران، 2004).[14]

تا کنون فعالیت ضد میكروبی و حشره كشی اسانس و عصاره چندین گونه گیاه به خوبی شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته اند، این روش مطالعه در مورد تركیبات طبیعی كه ممكن است منجر به كشف عوامل موثر در كنترل عوامل بیماری‌زای گیاهی (باكتری‌ها و قارچ‌ها) شود، از اهمیت بسیار برخوردار است. اسانس ­های گیاهی

خرید فایل متن کامل این پایان نامه :

 گروهی از مواد موثره موجود در گیاهان هستند که خاصیت محافظت کنندگی بسیاری از آن‌ ها در برابر قارچ­ها، باکتری­ ها، ویروس­ها و انگل­ها از دیرباز شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است. در سال­های اخیر به دلیل افزایش علاقه به مواد طبیعی و بالا رفتن سطح آگاهی مردم محققین با جدیت بیشتری به مسئله استفاده از اسانس ­ها و عصاره­ها پرداختند (عبدالملکی و همکاران، 1389).

رایزوکتونیا از نظر تاکسونومیکی، تنوع ژنتیکی، بیماری‌زایی و اکولوژیکی یک مجموعه بسیار متنوع و گونه معروف آنRhizoctonia solani  می‌باشد ( موردو و همکاران، 1989).[15]

تاکنون از روش‌های مختلفی به منظور کنترل بیولوژیک قارچ رایزوکتونیا سولانی[16] (R. solani) استفاده شده است. یکی از موثرترین روش‌ها، استفاده ازاسانس ­های گیاهان مختلف در کنترل این قارچ بوده است.

1-2- بیان مسئله

یکی از موثرترین روش‌ها در کنترل قارچ رایزوکتونیا سولانی استفاده از اسانس ­های گیاهان مختلف در کنترل این قارچ بوده است. این مطالعه با هدف ارزیابی اثرات ضد قارچی شش اسانس گیاهی شامل (اکالیپتوس ،آویشن،بابونه،رازیانه، رزماری، نعنا ) برقارچ رایزوکتونیا سولانی انجام گرفت.

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

1-4- اهداف تحقیق

– تعیین اثر بازدارندگی اسانس ­های اکالیپتوس،آویشن،بابونه،رازیانه،رزماری، نعنا بر رشد قارچ رایزوکتونیا سولانی

– تعیین اثر زمان در بازدارندگی اسانس ­های به کار رفته

– تعیین اثر متقابل نوع اسانس و  زمان در درصد بازدارندگی رشد قارچ رایزوکتونیا سولانی

– تعیین بهترین سطح هراسانس در بازدارندگی رشد قارچ رایزوکتونیا سولانی

– معرفی بهترین اسانس در بازدارندگی از رشد قارچ رایزوکتونیا سولانی

– معرفی بهترین زمان تاثیر اسانس در بازدارندگی از رشد قارچ رایزوکتونیا سولانی

1-5- سؤالات تحقیق

– آیا اسانس ­های اکالیپتوس،آویشن،بابونه،رازیانه،رزماری،نعنا تاثیری بر رشد قارچ رایزوکتونیا سولانی دارند؟

– آیا بازدارندگی رشد قارچ در سطوح مختلف تیمار‌های ذکر شده تغییر نشان می‌دهد؟

– بهترین اسانس در بازدارندگی از رشد قارچ رایزوکتونیا سولانی کدام است؟

– مناسب‌ترین غلظت هر اسانس در بازدارندگی از رشد قارچ  کدام است؟