:

زمینه وهدف: فرایندهای حرارتی اگرچه با غیرفعال کردن میکروارگانیسم­های مضر و آنزیم­ های نامطلوب سبب افزایش ماندگاری موادغذایی می­شوند ولی به طورناخواسته باعث تولید آلاینده­های شیمیایی خطرناکی چون آکریل­آمید در مواد غذایی می­شوند. آکریل­آمید ترکیبی شیمیایی است که در غذاهای نشاسته­ای پخته شده مانند چیپس سیب­زمینی و نان تولید می­ شود و نگرانی در مورد اثرات سرطان­زایی آن وجود دارد. هدف از این پژوهش کاهش میزان آکریل­آمید خلال­های سیب­زمینی طی فرایند سرخ کردن عمیق بود.

یافته­ ها: کمترین میزان آکریل­آمید مربوط به نمونه­های سرخ شده در روغن کانولای حاوی مواد صابونی ­ناشونده و پیش­تیمار شده با کربوکسی متیل­سلولز 7/0 درصد بود که به ترتیب 6/67 درصد میزان آکریل ­آمید را نسبت به روغن کانولای بدون آنتی­اکسیدان و 1/75 درصد آکریل­آمید را نسبت به نمونه شاهد کاهش دادند (05/0p<). همچنین بیشترین میزان رطوبت و کمترین جذب روغن هم مربوط به نمونه های سرخ شده در روغن کانولای حاوی مواد صابونی­ناشونده مغز بنه و نمونه­های پیش­تیمار شده با کربوکسی­متیل­سلولز 7/0 درصد بود (05/0p<). با افزایش غلظت محلول­های مورد استفاده جهت پیش تیمار برش­های سیب­زمینی میزان آکریل­آمید کاهش یافت (05/0p<). نمونه شاهد کمترین میزان روشنایی و بیشترین میزان قرمزی، زردی و تفاوت کلی رنگ را دارا بود. بالاترین امتیاز پذیرش کلی را نمونه های پیش تیمار شده با کلرید­کلسیم 5/0 و یک درصد به خود اختصاص دادند با این حال در بین هیدروکلوئیدها کربوکسی متیل­سلولز 7/0 درصد بالاترین امتیاز پذیرش کلی را دارا بود.

نتیجه ­گیری: نتایج پژوهش حاضرحاکی ازقابلیت پیش تیمار کربوکسی متیل­سلولز درکاهش قابل ملاحظه آکریل­آمید وجذب روغن درطی سرخ کردن عمیق سیب­زمینی و درنتیجه تولیدچیپس کم چرب بود.

کلمات­ کلیدی: اسیدسیتریک؛ آکریل­آمید؛ بنه؛ تراگاکانت؛ ثعلب؛ کربوکسی متیل­سلولز؛ کلریدکلسیم؛ صابونی­ ناشونده

سرخ کردن مواد غذایی به دلیل ایجاد خواص حسی منحصر به فرد امروزه به طور وسیعی در سطوح صنعتی و خانگی مورد استفاده قرار می­گیرد. به کمک این روش آماده ­سازی، ماده غذایی با طعم دلپذیر، بافت ترد و ظاهر طلایی مطلوب تولید می­ شود. حین سرخ کردن عمیق، در حضور اکسیژن و رطوبت ناشی از ماده غذایی، واکنش­های اکسایشی و هیدرولیزی زیادی در روغن صورت گرفته، مواد نامطلوبی ایجاد می­گردند که ضمن بروز آثار منفی بر طعم و رنگ محصول، سلامت انسان را نیز احتمالاً به خطر

خرید فایل متن کامل این پایان نامه :

 

 

 می­اندازند (اورتوفر و همکاران 1996). مشخص شده است طی فرایند سرخ کردن به میزان زیادی اکریل­آمید تشکیل می­ شود (وسپر و همکاران، 2007).

آکریل­آمید^[1]، ترکیب جامد بلوری، بی بو، بی رنگ با نقطه ذوب 5/84 درجه سانتیگراد است و در آب، استن و اتانول محلول می­باشد (کرامت و همکاران، 2011). برای اولین بار اداره ملی غذای کشور سوئد در 24 آوریل 2002 وجود مقادیر بالای آکریل­آمید را درغذاهای حرارت دیده غنی از کربوهیدرات اعلام کرد تا قبل از کشف آکریل­آمید چنین تصور می­شد که منبع اصلی دریافت آکریل­­آمید، علاوه بر محیط­های کارگری مرتبط با تولید آکریل­آمید، دخانیات و آب آشامیدنی است. انسان می تواند به طور مستقیم با مصرف غذاهای غنی از کربوهیدرات که تحت حرارت قرار گرفته­اند و یا به طور غیر مستقیم از باقیمانده مونومر در نتیجه بسته بندی مواد غذایی که در آن از پلی آکریل­آمید استفاده می­ شود در معرض خطر قرار گیرد (کرامت و همکاران، 2011).

مطالعات و بررسی­های مستقل انجام شده توسط چندین گروه تحقیقاتی نشان داده است که مسیر اصلی تشکیل آکریل­آمید در غذاهای حرارت دیده، واکنش قهوه­ای شدن غیرآنزیمی بین گروه آمین آزاد اسیدآمینه آسپارژین و یک منبع کربونیلی مانند قند احیاءکننده است. این واکنش مسئول طعم و آروما در غذاهای حرارت دیده می­باشد. هر عاملی که بر واکنش میلارد اثر بگذارد مانند فرمولاسیون غذا، pH، a_w، دما و زمان حرارت­دهی می ­تواند بر تشکیل آکریل­آمید نیز موثر باشد. همچنین، محیط حرارت­دهی (نوع روغن) و مقدار پیش سازهای موجود در ماده اولیه، از عوامل مؤثر بر تشکیل آکریل­آمید هستند (مترام و همکاران، 2002). علاوه بر این آکریل­آمید به واسطه­ آکرولئین نیز تشکیل می­ شود؛ آکرولئین دارای سه کربن آلدهید با ساختار بسیار شبیه آکریل­آمید است. آکریل­آمید به واسطه­ 1) تغییر شکل (دگردیسی) چربی­ها 2) از هم پاشیدگی آمینواسیدها و پروتئین­ها 3) از هم پاشیدگی کربوهیدرات­ها 4) واکنش میلارد بین آمینواسیدها یا پروتئین­ها و کربوهیدرات­ها، تشکیل می­ شود. به طور کلی تشکیل آکریل­آمید از آکرولئین به واسطه­ تغییر شکل مستقیم آکریل­آمید به وسیله­ واکنش با آمونیاک می­باشد. فاکتورهایی مثل تفاوت در ترکیب غذا، تفاوت در پارامترهای فرایند و شرایط پخت نهایی می ­تواند میزان آکریل­آمید را در محصول نهایی تغییر دهد (سیساروا و همکاران، 2006).

. 3

کلیات… 3

1-1-معرفی گیاه سیب زمینی و اهمیت آن. 3

1-2-تاریخچه: 3

1-3-گیاه شناسی سیب زمینی.. 4

1-3-1-ریشه. 4

1-3-2-ساقه. 4

1-3-3-استولون. 4

1-3-4-غده 5

1-3-5-جست… 5

1-3-6-برگ… 5

1-3-7-گل آذین.. 5

1-4- ارقام مختلف… 5

1-4-1- رقم‌هاى خیلى ‌زودرس و زودرس… 6

1-4-2- رقم‌هاى متوسط رس یا میان‌رس… 6

1-4-3- رقم‌هاى دیررس… 6

1-5-الگوی رشد. 6

1-5-1-دوره ی قبل از سبز شدن و سبز شدن. 6

1-5-2-رشد برگ و ساقه. 7

1-5-3-رشد غده 7

1-6-ترکیبات موجود در سیب زمینی.. 7

1-7-طریقه کاشت و داشت سیب زمینی.. 7

1-8-شرایط خاک و میزان آب… 9

1-9-شرایط اکولوژیک… 10

1-10-خواص دارویی.. 10

1-11-اهمیت و توجیه اقتصادی سیب زمینی.. 11

1-12- بیماری های رایج.. 11

1-13-بیماری ریزوكتونیا 11

شکل1-1-الف: شانکر خشک ساقه   ب: شوره سیاه غده (وارتون و همکاران، 2009). 12

1-13-1-علایم بیماری.. 12

1-13-2-عامل بیماری.. 13

1-13-3- مشخصات مرفولوژیک R. solani 15

شکل1-2: قارچ R. solani (ویکیپدیا، 2011). 16

1-14-اهمیت اقتصادی بیماری.. 16

1-15-چرخه‌ی بیماری.. 17

شکل1-3-چرخه ی بیماری ریزوکتونیا توسط قارچR. solani((Whartonet al., 2009. 18

1-16-روش های کنترل. 19

1-16-1-کنترل شیمیایی.. 19

1-16-2-کنترل بیولوژیکی.. 19

1-16-3-ارقام مقاوم. 20

1-17-ژنتیک مقاومت… 20

1-18- انواع مقاومت… 21

1-18-1-مقاومت عمودی.. 21

1-18-2-مقاومت افقی.. 21

1-19-تاریخچه بیماری.. 21

1-20- تحقیق.. 24

– بررسی رابطه ی نتایج داده های مولکولی و بیماری زایی جدایه ها. 24

فصل دوم: مواد و روش ها 25

2-1-مشخصات آب و هوایی منطقه. 25

2-2-محل اجرای آزمایشات… 25

2-3- مشخصات خاكشناسی منطقه. 25

2-4-ژنوتیپ های مورد آزمون. 26

2-5- طرح آماری مورد استفاده 26

2-6-آماده سازی مزرعه و گلخانه برای کشت… 26

2-6-1-تاریخ کاشت… 26

2-6-2-عملیات کاشت… 27

2-6-3-برداشت… 27

2-7- جامعه ی آماری.. 27

2-8-نمونه برداری و جداسازی قارچهای عامل بیماری: 27

2-9-محیط کشت های لازم برای جداسازی و خالص سازی قارچ: 28

2-9-1- محیط کشت آب– آگار(WA) : 28

2-9-2- محیط کشت سیب زمینی، دکستروز، آگار (PDA): 28

2-9-3- محیط کشت مایع (PDB) : 29

2-10-خالص سازی قارچ به روش کشت مجدد: 29

2-11-نگهداری کشت خالص قارچ: 30

2-11-1- نگهداری قارچ عامل بیماری.. 30

2-12-بررسی آزمایشگاهی جدایه‌ها 31

2-12-1-اندازه گیری رشد شعاعی جدایه ها 31

2-12-2-تعیین قطر ریسه. 31

2-12-3-رنگ آمیزی هسته. 31

2-12-4-بررسی خصوصیات مرفولوژیکی جدایه ها 32

2-12-5-تعیین گروه های آناستوموزی جدایه ها 32

2-12-6-اثبات بیماری زایی.. 33

شکل2-1: شاخص بیماری شوره سیاه برحسب شدت و ضعف بیماری روی غده گیاه سیب‌زمینی(Anon., 1985)  34

شکل2-2-: شاخص بیماری شانکر خشک برحسب شدت و ضعف بیماری روی ساقه گیاه سیب‌زمینی   35

2-12-7- بررسی جدایه های Rhizoctonia از استولون های سیب زمینی و اثبات بیماری زایی آن ها بر روی گونه های گیاهی دیگر. 35

2-13-تجزیه و تحلیل آماری.. 36

2-14-بررسی تنوع ژنتیکی جدایه ها 36

2-14-1-خالص کردن جدایه ها 37

2-14-2- تولید انبوه میسلیوم. 37

2-14-3-استخراج DNA.. 37

2-14-4-آنالیز نتایج حاصل از RAPD.. 41

2-14-5- آزمایش PCR – RFLP برای گروه بندی رایزوکتونیا 41

2-14-6 الکتروفورز محصول PCR-RFLP. 42

2-14-7 الکتروفورز محصول PCR-RFLP(محصول PCR تکثیر یافته با آغازگرITS4_ITS5). 42

فصل سوم: نتایج.. 44

3-1- بررسی های آزمایشگاهی.. 44

3-1-1- روند رشد جدایه های قارچ عامل بیماری مورد آزمون. 44

3-1-2-تجزیه ی خوشه ای روند رشد جدایه های قارچی.. 45

شکل(3-1): دندروگرام روند رشد جدایه های قارچ عامل بیماری.. 47

3-1-3- مشاهدات رنگ کلونی قارچ عامل بیماری.. 47

3-1-4- تجزیه ی خوشه ای جدایه های رایزوکتونیا به تفکیک مشاهدات رنگ کلونی.. 48

شکل (3-2): مقایسه رنگ کلونی جدایه های قارچ عامل بیماری.. 50

3-1-5- بررسی های میکروسکوپی ناشی از اندازه گیری قطر میسلیوم ها 50

3-1-6-تجزیه ی خوشه ای جدایه های عامل بیماری شوره سیاه بر اساس قطر میسلیوم. 51

شکل(3-3): مقایسه قطر میسلیومی جدایه های عامل شوره سیاه 53

3-1-8-تجزیه ی خوشه ای جدایه های عامل بیماری شانکر رایزوکتونیایی بر اساس مقدار تولید اسکلروت… 54

شکل(3-4): مقایسه‌ی مقدار تولید اسکلروت جدایه های قارچ عامل شانکر رایزوکتونیایی.. 56

3-2- مطالعه ی اثبات بیماریزایی جدایه ها 56

3-2-1- درصد آلودگی.. 57

3-2-2- تجزیه ی خوشه ای جدایه های رایزوکتونیا بر اساس درصد آلودگی.. 57

شکل(3-5): مقایسه ی درصد آلودگی جدایه های قارچ رایزوکتونیا 59

3-2-3- شدت بیماری.. 60

شکل(3-6): مقایسه‌ی شدت بیماری جدایه های قارچ عامل بیماری.. 62

3-2-5- شاخص بیماری.. 63

3-2-6- تجزیه ی خوشه ای جدایه های رایزوکتونیا بر اساس شاخص آلودگی.. 63

شکل(3-7): مقایسه ی شاخص بیماری جدایه های قارچ رایزوکتونیا 65

3-2-7- تجزیه ی خوشه ای جدایه های رایزوکتونیا بر اساس نمودار کلی درصد، شدت و شاخص بیماری.. 65

شکل(3-8): کلی درصد، شدت و شاخص بیماری جدایه های رایزوکتونیا 66

3-2-8- بررسی ضرایب همبستگی صفات کمی و کیفی جدایه های رایزوکتونیا 67

3-3- بررسی نتایج آناستوموزی بین جدایه های R.solani 68

3-3-1-مشخصات جدایه های R.solani AG-3. 68

3-3-2-مشخصات جدایه های R.solani AG-4. 68

3-3-3- مشخصات جدایه های 2-AG  R.solani 69

3-3-4- مشخصات جدایه های 1-1 AG  R.solani 69

3-4- بررسی اثبات بیماری زایی جدایه های Rhizoctonia بر روی گونه های گیاهی دیگر. 69

3-5- بررسی تنوع ژنتیکی قارچ Rhizoctonia solani سیب زمینی با بهره گرفتن از نشانگر RAPD.. 71

شکل (3-9-الف): الگوی باندی RAPD حاصل از تکثیر جدایه های 1 تا 15 قارچ Rhizoctonia solani 72

شکل (3-9-ب): الگوی باندی RAPD حاصل از تکثیر جدایه های 16 تا 30 قارچ Rhizoctonia solani 73

شکل (3-10): دندروگرام بدست آمده از بررسی نتایج RAPDبا بهره گرفتن از روش UPGMA و ضریب جاکارد  74

استخراج DNA.. 75

شکل (3-11) : استخراج DNA از جدایه های مختلف رایزوکتونیاییM… 75

واکنش PCR از توالی های منطقه ITS : 76

آنالیز RFLP- PCR جدایه های رایزوکتونیا و گروه بندی جدایه ها 77

فصل چهارم: بحث… 78

4- 1-بررسی های بیماری زایی جدایه ها 81

4-1-1- درصد آلودگی.. 81

4-1-2- شدت بیماری.. 81

4-1-3- شاخص بیماری.. 82

پیشنهادات: 84

پیوست ها 86

شکل (1)-تصاویر آلودگی غده ها ارقام مختلف سیب زمینی به بیماری شوره سیاه 88

شکل (2)-تصاویر مختلف آلودگی ساقه و استولون های سیب زمینی به بیماری شانکر ریزوکتونیایی ساقه  88

شکل (3)تنوع رنگ کلونی ها ی جدایه های رایزوکتونیا 89

شکل(4)مشاهده میکروسکوپی ریسه های قارچ رایزوکتونیا 89

شکل(5) ایجاد واکنش آناستوموزی جدایه های رایزوکتونیا روی پرگنه. 90

شکل(6)شکل میکروسکوپی سمت راست واکنش آناستوموزی از نوع C0 و شکل سمت چپ واکنش آناستوموزی از نوع C2. 90

شکل(7) مایه ی اینوکلوم اولیه جدایه ها برای تلقیح روی گونه های گیاهی جهت آزمایش گروه های آناستوموزی(AG)  91

شکل(8)گونه های گیاهی طالبی، چغندر، گوجه فرنگی و فلفل کاشته شده جهت اثبات آزمایش گروه های آناستوموزی(AG). 91

 چكیده:

سیب زمینی با نام علمی(L. tuberosum (Solanum با سطح زیر کشت 18 میلیون هکتار پس از گندم، جو و برنج از مهم ترین محصولات کشاورزی در جیره ی غذایی به شمار می رود. بر اساس آمار منتشره، سطح زیر کشت سیب زمینی در ایران 173 هزار هکتار و میزان تولید آن 21/4 میلیون تن در سال برآورد شده است. هم اکنون، بیماری ریزوکتونیا در اثر solani Rhizoctonia از بیمار ی های مهم مزارع سیب زمینی کشور است که با علایم شانکر خشک و شوره سیاه ظاهر می شود و موجب کور شدن استولن ها می گردد. لذا، محصول را به شدت کاهش می دهد. به منظور بررسی ویژگی­های فنولوژیکی، مورفولوژیکی، آناستوموزی و هم چنین بیماری­زایی جدایه­های R. solani ، 300 نمونه­ آلوده از مناطق مهم سیب­زمینی کاری کشور شامل استان­های همدان، اردبیل، فارس، اصفهان، کردستان و کرمان جمع­آوری، جداسازی و خالص سازی شد، روند رشد جدایه­ها روی محیط کشت­ PDA ، تفاوت در رنگ کلنی­ جدایه­ها، تعیین قطر ریسه ها و میزان تولید اسکلروت بررسی گردید. بررسی ها از نظر بیماری­زایی جدایه­ها روی گیاه سیب­زمینی، رقم مارفونا در شرایط گلخانه مورد مقایسه قرار گرفت. با توجه به اهمیت موضوع بررسی هایی نیزدر خصوص تفاوت جدایه ها در تنوع ژنتیکی جدایه ها با بهره گرفتن از روش های مولکولی RAPD و PCR-RFLP انجام گردید. برای تعیین گروه های آناستوموزی از نظر ژنتیکی در این مناطق، با بهره گرفتن از واکنش زنجیره ای PCR از منطقه ITS ، آلودگی تعدادی از آن ها به بیماری رایزوکتونیا تایید شد. سپس منطقه ی تکثیر شده با آنزیم هایی مانند TaqI ,EcoRI ,AluI و چند آنزیم برشی دیگر مورد هضم آنزیمی قرار گرفت. براساس مقایسه ی الگوی برش آنزیمی، جدایه ها به چندگروه تقسیم شدند. بررسی­های آزمایشگاهی نشان داد که در محیط کشت PDA بیشترین میزان رشد متعلق به اصفهان 1 و کمترین مربوط به نمین 8 و اسدآباد 1 بوده است. رنگ کلنی­ جدایه­ها از کرم تا قهوه­ای تیره متفاوت بوده که شاخص موبوطه اثر معنی­دار داشت. هم­چنین، مشخص گردید که بیش ترین میزان تولید اسکلروت به ترتیب مربوط به سنندج 2 و کم ترین میزان متعلق به جیرفت 3، اقلید 4 و 5، آباده 1، کازرون 3، رزن 2، گلپایگان 2، سمیرم 3 و 4 و اصفهان 1 می­باشد. اندازه گیری قطر میسلیوم نشان داد که جدایه ی روستای نیاز(اردبیل) دارای بیشترین قطر و جدایه های سمیرم 3، گلپایگان 2 و اقلید 5 دارای کمترین قطر می باشند. بررسی شاخص­ بیماری­زایی جدایه­ها نیز تفاوت­های قابل توجه با اثری معنی­دار را نشان داد بدین ترتیب که بیشترین شدت بیماری متعلق به جیرفت 5 (86.1) و اصفهان 5 (80.55) و کمترین شدت بیماری متعلق به سمیرم 4 (15) و رزن 2 (33.3) اختصاص داده شد. مقایسه توالی های نوکلئوتیدی این جدایه ها با جدایه های موجود در بانک ژن نشان داد که جدایه های مرتبط به میزان 99% با توالی های ثبت شده مرتبط با رایزوکتونیا مشابهت دارند و بر مبنای واکنش های انجام شده جدایه های جمع آوری شده در چهار گروه آناستوموزی AG3، AG4، AG2، AG1 گروه بندی شدند. گروه غالب در میان جدایه های مورد بررسی، گروه آناستوموزی AG3 با 83.3 ٪ بود.

واژه‌های کلیدی: سیب زمینی، ریزوکتونیا، جدایه، آناستوموزی، ژنتیک ، RAPD،RFLP ، فنولوژیکی، مورفولوژیکی، اصفهان

کلیات

1-1-معرفی گیاه سیب زمینی و اهمیت آن

سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) محصول غذایی پراهمیتی است كه به دلیل سازگاری با شرایط محیطی متفاوت، پتانسیل باقی ماندن برای نسل ها را با توجه به افزایش جمعیت جهان داراست. سیب‌زمینی از نظر مقدار تولید، چهارمین محصول جهان پس از گندم، برنج و ذرت می باشد Anon, 1985)).

براساس رده‌بندی Cronquist سیب‌زمینی در فرمانرو گیاهان، شاخه‌ی Angiosperms زیرشاخه‌ی Magnoliophyta رده‌ی Magnoliopsida زیر رده‌ی Asteridae، راسته‌ی Solanales، تیره‌ی Solonaceae، جنس Solanum، گونه‌ی tuberosum با نام علمی tuberosum Solanum می‌باشد(,Cronquist 1988).

از خانواده یSolanaceae ، فقط گونه ی Solanum tuberosum در سطح جهان كشت می گردد و بقیه ی گونه های آن محدود به كوه های آند واقع در آمریكای جنوبی می باشد كه در این مناطق گونه های وحشی از آن یافت می شود. تغییرات جوی اخیر در دنیا گونه های وحشی سیب زمینی را در معرض خطر نابودی قرار داده است و تهدیدی جدی بر علیه منابع ژنتیكی ارزشمند در مقابله با آفات گیاهی و مقاومت در برابر خشكسالی به شمار می آید. چرا كه عوامل ژنتیكی یافت شده در گونه های وحشی منجر به تولید انواع جدیدی از سیب زمینی های غیر وحشی و مقاوم می شود كه مقاومت این گیاه را در برابر عوامل آسیب رسان افزایش می دهد، طی پیش بینی كارشناسان در 50 سال آینده بیش از 60 درصد از این گونه ها منقرض خواهند شد.

 1-2-تاریخچه:

دانشمندان آمریکایی دریافته‌اند که سرمنشأ کلیه انواع سیب زمینی‌های امروزی را می‌توان در یک گیاه واحد که بیش از هفت هزار سال قبل در كشور پرورشد می كرده ردگیری کرد (Sinkovec and Magdalena, 2004).

خرید فایل متن کامل این پایان نامه :

 

 

 

سیب­زمینی در حوالی سال 1570 توسط فاتحان اسپانیایی از آمریکای جنوبی به آن کشور منتقل شد و کشت آن در سراسر اروپا رواج یافت. سیب زمینی بعداً توسط مستعمره نشین‌های بریتانیایی به آمریکای شمالی منتقل شد(Hijmans, 2001).

1-3-گیاه شناسی سیب زمینی

سیب زمینی گیاهی یک ساله از گیاهان عالی گلدار و از رده دولپه ای ها است. در ذیل بخش های مختلف آن به اختصار توضیح داده می شود.

1-3-1-ریشه

بوته های رشد یافته از بذرهای حقیقی، یک ریشه راست و باریک توسعه می دهند. که از آن، انشعابات جانبی به وجود می آید. بوته های رشد یافته از غده در گره های ساقه زیر زمینی و استولون، تولید ریشه نابجا می کنند. در سیب زمینی، ریشه ها عموماً کم عمق هستند (اغلب 40 تا 50 سانتی متر).

1-3-2-ساقه

سیستم ساقه در سیب‌زمینی شامل ساقه، استولون و غده می‌باشد. ساقه معمولا سبز، نسبتاً كلفت (به قطر تقریبی 5/2 -2 سانتی متر) منشعب و كمی زاویه دار است (طباطبایی، 1365).

 1-3-3-استولون

1-3-4-غده

غده، ساقه‌ی تغییر شكل یافته است كه عضو اصلی ذخیره در گیاه می باشد(Kipps, 1970). اندازه ی غده متناسب با نوع واریته، شرایط خاک و اقلیم است و دارای اشکال گرد، بیضی و یا تخم مرغی شکل هستند. پوست غده به رنگ های زرد، نارنجی، قرمز، ارغوانی و کرم دیده می شود.

1-3-5-جست

با رشد جوانه‌ها در چشم‌های غده ی سیب‌زمینی، جست‌ها تشكیل می‌شوند. در شرایط مساعد جست‌ها سریعاً رشد كرده و ساقه و ریشه ی اصلی را تولید می‌كنند. رنگ‌های مختلف جست‌ها در شناسایی ارقام مختلف سیب‌زمینی اهمیت دارند (طباطبایی، 1365).

1-3-6-برگ

برگ ها مركب یک بارشانه ای و فرو شانه ای است یعنی در انتهای دمبرگ اصلی هم یک برگچه دیده می شود که با فیلوتاکسی مارپیچی روی ساقه آرایش یافته اند. دمبرگ اصلی علفی و معمولا كمی خمیده و به رنگ سبز روشن است كه در روی آن 7-9 برگچه قرار گرفته است.

1-3-7-گل آذین

سیب زمینی دارای گل‌آذین گرزن و گل‌های دو جنسی، سفید مایل به بنفش است (Jones & Luchsinger, 1987). گل ها خوشه ای دیهیم، نسبتاً درشت، پیوسته گلبرگ و دارای 5 كاسبرگ و5 گلبرگ می باشند. پرچم ها كوتاه و به هم چسبیده، 5 عدد، دارای بساك زرد مشخص در دور مادگی، مادگی دارای 5 برچه به هم چسبیده می باشد. میوه ی آن سته كوچك به قطر چند میلی متر، ابتدا سبز، و بعد به تدریج تیره و سیاه یا زرد می شود.

در سیب زمینی بعضی ارقام به دلیل نر عقیمی بذر تولید نمی کنند. به طور کلی عقیمی دانه ی گرده به وفور دیده می شود. بذر تولید شده به دلیل هتروزیگوسیتی شدید در زراعت مورد استفاده قرار نمی گیرد و فقط در اصلاح نباتات کاربرد دارد.

1-4- ارقام مختلف

این گیاه دارایارقام مختلفی است که آنها را به زودرس، دیررس و میانه‌رس تقسیم می‌­کند:

1-4-1- رقم‌هاى خیلى ‌زودرس و زودرس

دوره کامل براى رشد و تولید غده در رقم­‌هاى خیلى‌زودرس ۷۰ تا ۸۰ روز و در رقم­‌هاى زودرس ۸۰ تا ۹۰ روز است. عملکرد این ارقام در مقایسه با رقم‌هاى دیررس کم­‌تر است که به‌علت بالا بودن درصد آب در غده، کم بودن ماده خشک و نازکى پوست غده، قابل ذخیره به‌صورت انبارى نیست و باید تازه مصرف شود. این رقم‌ها به سیب‌زمینى بهاره معروف هستند. مارفونا، سینورا، فونتانه، اوشینا و ناتاشا از ارقام بهاره رایج در ایران است (حسن پناه و حسن آبادی،1389).

1-4-2- رقم­‌هاى متوسط رس یا میان‌رس

در این رقم‌ها زمان لازم براى رسیدن و تولید غده ۱۰۰ تا ۱۲۰ روز است و به‌ارقام تابستانه معروف هستند. ساتینا، ماركیز و آركونا از ارقام رایج میان رس کشت شده در ایران است(حسن پناه و حسن آبادی،1389).

1-4-3- رقم­‌هاى دیررس

زمان لازم براى رشد کامل و تولید محصول در این رقم­‌ها ۱۳۰ تا ۱۵۰ روز است و به‌رقم­‌ها دیررس پائیزه معروف هستند. عملکرد محصول و مقدار نشاسته در رقم­‌هاى دیررس بیش از رقم‌هاى متوسط رس و زودرس است و خاصیت آنها براى نگهدارى در انبار بیشتر است که ارقام پاییزه رایج در ایران شامل آگریا، مارفونا، بورن، فانته، ساتینا، مارل، آلمرا، بانبا، ساوالان و کایزر است(حسن پناه و حسن آبادی،1389).

در کشور ما اکنون رقم‌هاى گوناگونى مورد آزمایش و بررسى قرار گرفته که با توجه به‌ مجموعه شرایط، ارقام زیر با ویژگى‌هاى گوناگونانتخاب شده‌اندآگریا، مارفونا، سانته، پشندی، آئولا، دراگا، کوزیما، مورن و دیامونترقم­‌هائى هستند که براى کشت در سطوح وسیع در نواحى گوناگون انتخاب شده‌اند(جعفرپور، 1370).

 1-5-الگوی رشد

الگوی رشد (رشد شاخ و برگ، رشد استولون و غده) تحت تاثیر دما، طول روز، شدت نور، سن فیزیولوژیک غده ی بذری، تراکم گیاهی، میزان ازت و میزان رطوبت است. سیب زمینی الگوی رشد خاصی دارد. سه دوره ی مهم در چرخه ی رشد این گیاه، قابل شناسایی است.

1-5-1-دوره ی قبل از سبز شدن و سبز شدن

طول دوره ی کاشت تا سبز شدن به میزان خواب جوانه های موجود روی غده، دما و رطوبت خاک، عمق کاشت و روش کاشت، هم چنین بافت و ساختمان خاک بستگی داشته و غالبا 3 تا 4 هفته می باشد.

1-5-2-رشد برگ و ساقه

رشد رویشی از سبز شدن آغاز شده و با شروع غده بندی به اتمام می رسد. طی این دوره برگ ها و ساقه ها در هوا و ریشه ها و استولون ها در زیر خاک رشد می کنند. بعد از سبز شدن، شاخ و برگ ریشه به طور هم زمان توسعه می یابند. رشد شاخ و برگ و رشد ریشه با یکدیگر همبستگی دارند.

:

در این نوشتار سعی گردیده تا جرم سقط جنین از دیدگاه فقها و قانون گذاران کیفری مورد

بررسی قرار گیرد. که البته بنا به دلایلی که متعاقبا ذکر خواهد گردید تکیه اصلی کلام بر جواز یا عدم جواز اجرای مجازات قصاص در این جرم خواهد بود. آنچه بدیهی است حیات جنین دارای مراحل مختلفی است که مختصراً بدانها پرداخته شده و البته باز هم تأکید بر مرحله حیات زیستی یا به تعبیر دیگر پس از دمیده شدن روح در کالبد جنین خواهد بود.

در جرم بودن سقط جنین در هر مرحله از آن شکی نیست واختلاف تضاد نظریات که انگیزه اصلی این بررسی نیز بوده ، تنها در نوع مجازات مرتکب آن است که در تعلق گرفتن دیه بسته به شرایط وسن جنین نیز تقریباً اختلافی به چشم نمی آید و اختلاف در مجازات تعزیری ( از حقوق موضوعه) و مهمتر از همه اینکه آیا با تحقق شرایطی امکان اجرای قصاص برای این عمل وجود دارد یا مطلقاً قصاص براساس استدلالاتی قابلیت اجرا در این موارد خاص را ندارد می باشد.

در اینجا خالی از لطف نیست که گفته شود در مشهور فقه (که اصلی ترین جهت این بررسی می باشد) با تحقق شرایطی چند اجرای قصاص را برای مرتکب سقط جنین ممکن می دانند، اما اقوال نادری نیز علی الطلاق قصاص را منتفی می دانند.حقوق دانان نیز با الهام از همین دو دیدگاه، مواد قانونی موجود در این زمینه را بر طبق همان نظریات؛ تفاسیر مختلفی کرده اند. (در متن اصلی سعی گشته این نظریات واستدلالات با بررسی موشکافانه تری مورد توجه قرار گیرند).

بیان موضوع :

سوالات :

خرید فایل متن کامل این پایان نامه :

 

 

 

1- آیا مطابق قانون مجازات اسلامی می توان برای مرتکب سقط جنین عمدی که پس از دمیده شدن روح اقدام به سقط می نماید ؛ قصاص را در نظر گرفت ؟

2- آیا مجازات قصاص ذکر شده در ماده ی 622 قانون مجازات اسلامی در خصوص جراحات وارده به مادر بیان گردیده است ؛ و یا می توان آن را به جنین نیز تسری نمود ؟

3-آیا از منظر مشهور فقه می توان برای مرتکبین سقط جنین عمدی ؛ قائل به قصاص شویم ؟

4- آیا مجازات فعلی تعیین شده در قانون مجازات اسلامی سال 1370 برای مرتکب جرم سقط جنین عمدی ؛ جنبه ی بازدارندگی و پیشگیری لازم را در خصوص بزه فوق دارا می باشد ؟

:

حمایت از زیاندیدگان در برابرآثار خطرناك ناشی از آلودگی های محیط زیست و الزام به جبران خسارات ناشی از آلودگی هوا، خاک،آب و… هدف اصلی رژیم های مسئولیت مدنی در این حوزه است. به دیگرسخن، مسئولیت های مدنی در این حوز ه به چگونگی و نحوه جبران خسا رات ناشی از این آلودگی می پردازند. با توجه به میزان روز افزون خسارات ناشی از آلودگی هوا بویژه بر اموال، اشخاص و سایر عناصر محیط زیست ما نیازمند تحول جدی در مبانی حقوقی مسئولیت در این زمینه پیش بینی ضمانت های ویژه خسارات زیست محیطی هستیم. در اینجا این سوال اساسی مطرح است که آیا میتوان در رژیم کنونی حاکم بر مسئولیت مدنی با تمسک بر ضمانت ها و قواعد رایج درحقوق مسئولیت مدنی به جبران خسارات ناشی ازآلودگی هوا پرداخت ؟

و سوال اساسی تر اینکه چگونه و تحت چه شرایطی امکان اعمال ضمانت های مدنی برای مقابله با آلودگی هوا وجود داشته وچه مشکلات وموانعی در این خصوص قابل بررسی است. پیش فرض اساسی این است که امکان جبران خسارات ناشی از آلودگی هوا به دلیل ماهیت و ویژگیهای خاص این قسم از آلودگیها کمتر توسط حقوق مسئولیت مدنی حمایت میشود.و در بسیاری از موارد با توجه به اصول وقواعد حقوقی حاکم برحقوق مسئولیت مدنی بویژه در نظامهای ملی که مسئولیت مدنی زیست محیطی را هنوز برمبنای نظریه تقصیراستوار نموده اند بسیاری ازخسارات حاصل از آلودگی هوا،آب،خاک،جنگل،انسان و…(محیط زیست) به مرحله جبران خسارت نمی رسد و بسیاری از آنها جبران نشده باقی میماند. لذاهمان گونه که بحث خواهد شد حقوق مسئولیت مدنی در زمینه جبران خسارات ناشی ازآلودگیزیست محیطی با چالشهای جدی مواجه است و در زمینه اعمال ضمانت های مدنی عرصه محدودی وجود دارد که این امر مستلزم تصویب قوانین ویژه و نیازمند تحول اساسی در رژیم حقوقی حاکم بر مسئولیتهای مدنی زیست محیطی و شکل دهی قواعد خاص حاکم بر مسئولیت مدنی ناشی از این قسم از آلودگیهاست. ضمانت های مدنی مقابله با آلودگی هوا از دوجنبه قابل بررسی است. مطرح میشود و شامل آندسته از تعهدات و شروط زیست محیطی می شود که در قراردادها بویژه قرارداده میشود که مربوط« مسئولیت قهری » عمرانی پیشبینی گردیده و دیگری ضمانت های ناشی از به آندسته از اقدامات آلایندهای میگردد که به موجب قانون نسبت به آنها دعوای مسئولیت مدنی مطرح و بدنبال آن بحث جبران خسارات ناشی از آلودگی هوا به میان می آید. در ذیل ضمن بررسی قواعد ضمانت های برآمده از هر دو مسئولیت مد نی را ارزیابی و موانع و چالشها ی موجود درحوزه مقابله با آلودگی هوا را با توجه به تجربه فرانسه؛ ایران و… اشاره خواهیم نمود.

نكته مهم آن است كه دسترسی به اطلاعات زیست‌محیطی شرط لازم برای تحقق حق افراد، برای مشاركت در اتخاذ تصمیمات زیست‌محیطی است؛ زیرا آگاهی یافتن از آثار و پیامدهای عواملی كه بر محیط زیست تأثیرگذارند، وابسته به دسترسی افراد به اطلاعات زیست‌محیطی است. پس از این مرحله است كه افراد با آگاهی كامل می‌توانند در اتخاذ تصمیمات زیست‌محیطی مشاركت داشته باشند. حق دیگری كه در چارچوب حق بهره‌مندی از محیط زیست سالم باید از آن سخن گفت، حق آموزش مسائل زیست‌محیطی است. این وظیفه دولت‌هاست كه نسبت به آموزش مسائل محیط زیست به افراد جامعه اقدام كنند. این عمل می‌تواند از طریق مدارس، كتاب‌های آموزشی و رسانه‌های عموم انجام پذیرد. حق دسترسی به جبران خسارت یكی دیگر از تقسیمات حق بهره‌مندی از محیط زیست سا لم است.    بر این اساس هر شهروندی باید حق دسترسی به مراجع قضایی و جبران خسارت زیست‌محیطی را داشته باشد.

حق بهره‌مندی از محیط زیست سالم، در درون خود متضمن چند حق دیگر است كه عبارتند از:

1-حق دسترسی به اطلاعات زیست ‌محیطی،

2-حق آموزش مسائل زیست ‌محیطی،

3-حق تصمیم‌گیری در مورد مسائل زیست محیطی،

خرید فایل متن کامل این پایان نامه :

 

 

 

4-حق دادرسی و جبران خسارت زیست محیطی،

حق دسترسی به اطلاعات زیست محیطی، از یک طرف به حق افراد در كسب اطلاعات زیست محیطی بدون هیچ محدودیتی اشاره دارد و از طرف دیگر اشاره به تكالیف دولت‌ها در واگذاری این اطلاعات به افراد جامعه دارد.

2- بیان مساله:

امروزه جهان به نحو فزاینده ای با دو رویكرد مهم برنامه ریزی و محیط زیست در راستای تحقق توسعه پایدار روبروست، كه در برآیند حاصل از آنها، شاهد شكل گیریی جدید به نام حقوق محیط زیست هستیم كه، قوانین برنامه ای بخشی از آن است.

توسعه كشورها،براساس تدوین راهبردها،سیاست هاوبرنامه هایی(بلندمدت،میان مدت،كوتاه مدت) صورت می پذیرد كه با تكیه بر آرمانها، توانایی ها،امكانات و شرایط محیطی حاكم بركشورها تدوین شده است. با بررسی قوانین برنامه های عمرانی(شش برنامه )قبل از انقلاب اسلامی وبرنامه های توسعه ای )چهار برنامه (پس از انقلاب اسلامی، آنچه محرز می باشد، جایگاه سیر صعودی و توسعه حقوق محیط زیست در روند تدوین و تصویب قوانین برنامه ای است.

چنانچه در بررسی این قوانین در بستر زمانی پس از انقلاب، صرفنظر از مباحث ماهوی و تحلیل محتوای مواد، شاهدیم جایگاه محیط زیست به گواهی ارقام از یک تبصره ( تبصره ١٣ ) در قانون برنامه اول توسعه از مجموع ٥٢ تبصره، در برنامه چهارم توسعه به یكی از محورهای شش گانه به نام حفاظت محیط زیست، آمایش سرزمین و توازن منطقه ای تغییر یافته است و در مجموع ١٥ ماده از ١٦١ ماده قانون برنامه چهارم به محیط زیست اختصاص یافته و در كنار آن نیز در ١٤ ماده دیگر ضرورت رعایت مسائل زیست محیطی مورد توجه قانونگذار قرار گرفته و لحاظ شده است. گرچه در این برنامه نیز تا رسیدن به وضعیت مطلوب راه نسبتاً طولانی در پیش است. روند طی شده بیانگر حركت در مسیری نسبتاً موفق در زمینه لحاظ نمودن ملاحظات زیست محیطی با برنامه های توسعه ای جهت دستیابی به توسعه پایدار است،كه،موفقیت قطعی این برنامه ها، منوط به اجرای كامل آن خواهد بود.

محیطی که انسان را احاطه نموده و به او اجازه زندگی داده است به وسیله خود انسان به طور نگران کننده ای مورد تهدید قرار گرفته است اکنون ما در زمانی زندگی می کنیم که مسئله آلودگی محیط زیست به خاطر رشد سریع جمعیت ،صنعت و محدودیتهای منابع طبیعی بیش از پیش مورد توجه کارشناسان واقع شده و همچنین به شکل یک مسئله قابل لمس مورد توجه عام مردم قرار گرفته است.  در جوامع امروزی اهمیت حفاظت محیط زیست امری ضروری و بدیهی به نظر می رسد. بدون شک اقدام و اجرای هر گونه برنامه نیاز به دانش کافی و شناخت لازم از محیط زیست و آلاینده های آن دارد بحران های زیست محیطی ناشی از آلودگی ها هم اکنون بسیاری از کشورها را به طرز خطرناکی تهدید می کند.

لذا کشورها با حفاظت جدی و منطقی از محیط زیست خود و برنامه ریزی های علمی می توانند این بحران های زیست محیطی را کنترل نمایند، در همین راستا شناخت آلودگی های زیست محیطی و عوامل موثر در ایجاد آنها راه را برای مقابله با این آلودگی ها هموار کرده و هزینه های آن را کاهش می دهد. 

مشکل آلودگی محیط زیست امروزِ جهان، مشكل تنها یک كشور و یا یک قلمرو خاص نیست، بلكه مشكل كل جهان است كه در بردارنده ی مسائل مختلفی نیز هست كه از جمله می توان به آلودگی آب و هوا، گرم شدن كره ی زمین، بالا آمدن سطح آب دریاها، انهدام گونه های گیاهی و جانوری، فرسایش لایه ی ازن، تخریب جنگل ها، باران های اسیدی، آلودگی های صوتی، آزمایش های هسته ای و … اشاره كرد.

این همه، نتیجه ی عملكرد خود انسان است. هرچند تأثیر انسان بر محیط زیست پیرامون خود عمری به قدمت حیات او دارد، اما تخریب و نابودی آن، به دنبال انقلاب صنعتی و افزایش سریع جمعیت، به گونه ای خطرناك شدت یافت و پیشرفت علم و فن آوری انسان را قادر ساخت تا طبیعت را مقهور خویش سا خته و موجب انهدام تدریجی، اما مستمر محیط زیست گردد.تحقیقات علمی نشان داده است كه اجزای مختلف محیط زیست دریاها،رودخانه ها،هوا،خاك،حیوانات ،گیاهان و … همه به یكدیگر وابسته و مرتبط هستند و به لحاظ همین وحدت و یكپارچگی، هرنوع آلودگی می تواند موازنه و تعاد ل میان عناصر مزبور را بر هم زند . از این رو به منظور حفظ و حراست از طبیعت و محیط زیست، به تدریج اندیشه ی وضع قواعد و مقررات جهانی شكل گرفت و از رهگذركنفرانس ها و سازمان های بین المللی تكامل یافت . در این قواعد و مقررات، جلوگیری از آلودگی محیط زیست مورد تأكید قرار گرفت و معیارهای جهانی مشتركی ، جهت به نظم در آوردن فعالیتهای مرتبط با محیط زیست انجام شد . اما اقدامات در مورد محیط زیست، در همین جا متوقف نشد، بلكه با مطرح شدن مسائل مربوط به حقوق بشر كه با انتشار اعلامیه ی جهانی حقوق بشر ١٩٤٨ و میثاق های بین المللی ١٩٦٦ جایگاهی رفیع در نظام بین المللی به خود اختصاص داد مسأله ی محیط زیست نیز واردمرحله ی تازه ای شد، تا این كه در سال ١٩٧٢ در اعلامیه ی استكهلم بین حقوق بشرو محیط زیست رابطه و پیوندی اساسی برقرار گردید. در ماده ی یک این اعلامیه آمده است «انسان از حقوقی بنیادین برای داشتن آزادی، برابری و شرایط مناسب زندگی در محیطی كه به او اجاز ه ی زندگی با حیثیت و سعادتمندانه را بدهد، برخوردار است. او رسمًا حفاظت و بهبود محیط زیست برای. نسل های حاضر و آینده را بر عهده د ارد.

به طور مستمر، در اسناد بین المللی مورد « حق بر محیط زیست » از آن تاریخ به بعد تأیید و تأكید قرار گرفته است . پیش طرح سومین میثاق بین المللی حقوق همبستگی ١٩٨٢، دارا بودن حق بر محیط زیست را یكی از اشكال حرمت و حیثیت انسانی تلقی كرده كه مكمل حقوق بشر برای نسل حاضر و شرط تحقق آن برای نسل های آینده است . بر اساس ماده ی ١٥ این پیش طرح، دولت های عضو متعهد می گردند كه شرایط طبیعی حیات رادچار تغییرات نامساعدی نكنند كه به سلامت انسان و بهزیستی جمعی صدمه وارد كند .

منشور جهانی طبیعت نیز اصول ١٤ تا ٢٤ خود را به نحوه ی به كار بستن و اجرای اصول مربوط به دارا بودن حق بر محیط زیست و حفاظت از آن اختصاص داده است. همچنین مواد ١ و ١٠ اعلامیه ی ریو نیز حاوی قواعدی مشابه هستند.

انیسون یا بادیان رومی یکی از گیاهان مهم دارویی است که دارای استفاده‌های مختلفی در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی می‌باشد. تولید جهانی محصول این گیاه همراه با انیسون ستاره‌ای و رازیانه در سال 2000 در سطح زیر کشتی برابر با 505645 هکتار، 295824 کیلوگرم بوده است (Faostat, 2000).

با اینکه مواد مؤثره گیاهی با هدایت فرایندهای ژنتیکی ساخته می‌شوند ولی عوامل محیطی نیز تأثیر بسزایی بر روی کمیت و کیفیت آنها دارند ( عزیزی، 1377).

آب یکی از عوامل محیطی است که تأثیر عمده‌ای در رشد و نمو و میزان مواد مؤثره‌ی گیاهان دارویی دارد (Charles et al., 1990). مقادیر کم آب در جریان تولید گیاهان، می‌تواند صدمات سنگینی بر رشد و نمو و همچنین بر مواد مؤثره دارویی گیاهان وارد نماید (امیدبیگی، 1380).

کشور ما در بخشی از کره زمین قرار گرفته که در بسیاری از نقاط آن نزولات جوی نیاز آبی گیاهان زراعی و باغی را تأمین نمی‌کنند (Hassani, 2003 ; Hassani and Omidbaigi, 2006). از طرف دیگر، روند دقیق ساخت اسانس در گیاهان هنوز به خوبی مشخص نشده است، ولی اسانس‌ها به طور کلی بازمانده‌های ناشی از فرایندهای اصلی متابولیسم گیاهان، به ویژه در پاسخ به تنش وارد شده به گیاه محسوب می‌شوند (Hassani and Omidbaigi, 2006). پژوهش‌های وسیعی در رابطه با اثر تنش خشکی بر روی محصولات زراعی انجام گرفته است، ولی در رابطه با واکنش گیاهان دارویی و معطر در شرایط تنش آبی بررسی‌های کم‌تری صورت گرفته است. بنابراین تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تنش خشکی بر روی عملکرد و برخی صفات کیفی سه اکوتیپ گیاه دارویی انیسون انجام گرفت.

کلیات

1-1- خاستگاه و پراکنش

منشأ انیسون سواحل شرقی دریای مدیترانه، مصر و آسیای صغیر گزارش شده است.گونه‌هایی از این جنس در بعضی جزایر دریای اژه به طور خودرو می‌رویند (امیدبیگی، 1385). در ایران این گیاه در نواحی شمال غربی از جمله تبریز و در نواحی جنوب غربی کشور می‌روید (توکلی و صداقت، 1379). انیسون همه ساله در سطح وسیعی در اسپانیا، بلغارستان، ایتالیا، ترکیه، هند، ژاپن، چین و رومانی کشت می‌شود (امیدبیگی، 1385).

1-2- رده‌بندی و مشخصات گیاهی

1-2-1- رده‌بندی

انیسون یا بادیان رومی یا رازیانه رومی با اسم علمی Pimpinella anisum متعلق به تیره Apiaceae راسته Apiales است. از این جنس حدود 150 گونه در آسیا و آفریقا می‌روید. انیسون گیاهی است دیپلوئید (2n=22) که منشأ آن نواحی شرقی مدیترانه گزارش شده است (امیدبیگی، 1385).

خرید فایل متن کامل این پایان نامه :

 

 

 

1-2-2- مشخصات گیاه شناسی

انیسون گیاهی علفی، یک‌ساله دارای ریشه راست دوکی شکل با انشعابات باریک است که طول ریشه 20 تا 30 سانتی‌متر است. ساقه انیسون مستقیم و استوانه‌ای شکل است. ساقه کم و بیش کرک‌دار و در طول شیاردار است (زمان، 1376). ارتفاع گیاه متفاوت است و به شرایط اقلیمی محل رویش بستگی دارد و بین 30 تا 70 سانتی‌متر می‌باشد. برگ‌ها به طور متناوب در طول ساقه پراکنده‌اند. این گیاه سه نوع برگ دارد. برگ‌هایی که در قسمت تحتانی ساقه قرار گرفته‌ و دمبرگ تقریبا بلندی دارند. این برگ‌ها کم و بیش تخم مرغی شکل یا به شکل قلب می‌باشند. برگ‌های قسمت میانی ساقه دمبرگ کوچکتری دارند در حالی که برگ‌های ناحیه فوقانی ساقه باریک‌ترند و انشعاب‌های بیشتری داشته و معمولا سه شاخه‌اند. این برگ‌ها فاقد دمبرگ می‌باشند (امیدبیگی، 1385). گل‌ها کوچک و سفید رنگ که در انتهای ساقه اصلی و فرعی در چتر مرکب ظاهر می‌شوند، پایه چتر اصلی آن فاقد براکته‌های اصلی و یا به ندرت دارای 2 تا 3 براکته، ولی پایه چترهای فرعی فاقد براکته‌ها کوچک است. هر گل دارای 5 کاسبرگ کوچک (گاهی فاقد کاسبرگ)، 5 گلبرگ سفید بیضوی و 5 پرچم بلندتر از گلبرگ‌هاست. گل آذین مرکب از چندین چتر است که از صفات مشخص این تیره است و شامل 10 تا 15 چترک است (صمصام شریعت و معطر، 1364). شکل1-1 اندام‌های مختلف این گیاه را نشان می‌دهد. گل‌های سفید و کوچک انیسون در اواخر بهار اوایل تابستان (خرداد و تیر) ظاهر می‌شوند (امیدبیگی، 1385).

 گرده افشانی گل‌ها توسط حشرات انجام می‌گردد. در تحقیقی گزارش شده است زمانیکه گرده‌افشانی در انیسون آزاد باشد و عمل گرده افشانی توسط حشرات بویژه زنبور عسل انجام گیرد عملکرد بذر و اسانس آن به حداکثر ‌می‌رسد و هر چه تعداد حشرات بیشتر باشد، عملکرد نیز افزایش می‌یابد (Randhawa et al., 1992). میوه انیسون فندوقه دوتایی، کوچک، بیضوی شکل یا گلابی شکل به طول 3 تا 5 میلی‌متر و عرض آن 5/1 تا 5/2 میلی‌متر است و به رنگ‌های سبز مایل به خاکستری یا قهوه‌ای مایل به خاکستری و یا زرد مایل به سبز است (زرگری، 1379 ؛ توکلی و صداقت، 1379). بر روی آن 5 خط طولی مشخص دیده می‌شود. میوه‌های این گیاه شباهت زیادی به میوه‌های گیاه شوکران که گیاه بسیار سمی است دارد (امیدبیگی، 1385). همه قسمت‌های میوه از تارهای ریز و فراوانی پوشیده شده است. میوه معطر و کم و بیش تند مزه و وزن هزار دانه آن 1 تا 4 گرم است. بذر آن در طول ماه‌های مرداد و شهریور می‌رسند (توکلی و صداقت، 1379). در برش عرضی میوه این گیاه، به ترتیب ازخارج به داخل، قسمت‌های مختلف زیر در هر یک از دو مریکارپ مشاهده می‌‌شود: بشره نازک و ناهموار که سطح میوه را از خارج می‌پوشاند و پوشیده از تارهای فیبر ترشحی کوتاه و یک سلول با ظاهری مخروطی شکل است در داخل قسمت متورم این تارها غالبا یک بلور کوچک اکسالات دیده می‌شود (زرگری، 1372). در زیر بشره، یک ردیف سلول مسطح و در زیر آن، چند ردیف سلول چند وجهی پارانشیمی جای دارد که در محل برجستگی‌های سطح میوه، دسته‌ های چوب – آبکش قرار می‌گیرند. در ناحیه‌ای که در واقع میان‌بر میوه است، حفره‌های ترشحی متعددی مشاهده می‌گردد. در زیر ناحیه اخیر درون‌بر میوه مرکب از یک لایه سلول مکعبی شکل دیده می‌شود که در اطراف سلول‌های پارانشیمی اندوخته‌دار قرار دارد. قسمت مورد استفاده این گیاه میوه آن است. میوه‌های این گیاه به صورت غیر یکنواخت می‌رسند (امیدبیگی، 1385Vasyata et al., ; 1984). در انیسون مواد مختلفی وجود دارد که در جدول1-1 مقادیر در 10 گرم بذر آن نشان داده شده. انرژی حاصل از مصرف 100 گرم بذر آن برابر 337 کالری (معادل 1412 کیلوژول) است (Hecht, 1978).