خطرپذیری آب و هوایی از جمله عواملی است كه همواره در میزان تولید غلات در بسیاری از مناطق مؤثر بوده است .سرمازدگی اندام های رویشی غلات از تنشهای مهم محیطی در برخی نقاط کشور ما به شمار می رود.

دماهای پایین زمستان یکی از عوامل محدودکننده اب و هوایی در مناطق معتدله ذکر شده است و در نتیجه وقوع سرمای شدید در برخی سالها بقا و رشد و نمو گیاهان زراعی زمستانه نظیر جو تحت تاثیر قرار گرفته و عملکرد آن کاهش می یابد .

مقاومت به سرما در جو یکی از مهمترین عواملی است که سبب بقا در زمستان می شود و درجه مقاومت به سرما نیز به شرایط مرفو- فیزیولوژیک گیاه در زمستان بستگی دارد .

     همچنین بخش قابل توجهی از سطح زیر كشت جو كشور در مناطق سردسیر و مرتفع كوهستانی واقع شده است. كه با توجه به داشتن زمستان های سرد بررسی مقاومت به سرما در ژنوتیپ های مختلف جو قابل توجه و درخور اهمیت می باشد، زیرا خسارت سرما و یخ زدگی می تواند منجر به كاهش قابل توجه عملكرد جو در این مناطق گردد.

در تنش سرما انرژی متابولیكی كمتری در دسترس گیاه زراعی قرار می گیرد، جذب آب و عناصر غذایی محدود می شود، آسیمیلاسیون كاهش یافته و رشد ، متوقف می گردد. بر این اساس علت عدم موفقیت های مكرر در ایجاد پوشش سبز و یكنواخت در برخی كشت های پاییزه به صدمات فیزیولوژیک ناشی از تنش سرما نسبت داده شده است . ( میرمحمدی، 1383 ) . زیرا به طوركلی دمای پایین در مرحله جوانه زنی موجب عدم استقرار گیاه مناسب می گردد و ضعف گیاهچه در این مرحله دستیابی به عملكرد مطلوب را تحت تأثیر قرار می دهد . ( ویتامواس و پراسیل، 2008 ؛ یین و همكاران، 2009 ) .

     توانایی گیاه برای زنده ماندن درزمستانهای سخت را مقاومت زمستانه می گویند .این صفت از طریق ماندگاری در مزرعه تعیین میشود .یکی از مشکلات اصلی در مزرعه ناتوانی در کنترل شدت تنش سرما می باشد .به همین دلیل ،تلفات کامل در زمستان یا فقدان تلفات ، در بیشتر آزمایشهای ماندگاری در مزرعه وجود دارد ،که مانع از نتیجه گیری می شود .از این رو پژوهشگر باید در انتظار زمستانی با حساسیت مطلوب باشد ،و یا مواد اصلاحی را در سطحی گسترده ای ارزیابی کند،به امید این که تنش مورد نظر را دریک یا چند مکان به دست آورد .افزون بر آن در شدت تنش سرما در آزمایش های مزرعه ای هم روندی وجود ندارد و اغلب اشباه آزمایشی زیاد است

خطرپذیری آب و هوایی از جمله عواملی است كه همواره در میزان تولید غلات در بسیاری از مناطق مؤثر بوده است .سرمازدگی اندام های رویشی غلات از تنشهای مهم محیطی در برخی نقاط کشور ما به شمار می رود.

دماهای پایین زمستان یکی از عوامل محدودکننده اب و هوایی در مناطق معتدله ذکر شده است و در نتیجه وقوع سرمای شدید در برخی سالها بقا و رشد و نمو گیاهان زراعی زمستانه نظیر جو تحت تاثیر قرار گرفته و عملکرد آن کاهش می یابد .

مقاومت به سرما در جو یکی از مهمترین عواملی است که سبب بقا در زمستان می شود و درجه مقاومت به سرما نیز به شرایط مرفو- فیزیولوژیک گیاه در زمستان بستگی دارد .

     همچنین بخش قابل توجهی از سطح زیر كشت جو كشور در مناطق سردسیر و مرتفع كوهستانی واقع شده است. كه با توجه به داشتن زمستان های سرد بررسی مقاومت به سرما در ژنوتیپ های مختلف جو قابل توجه و درخور اهمیت می باشد، زیرا خسارت سرما و یخ زدگی می تواند منجر به كاهش قابل توجه عملكرد جو در این مناطق گردد.

در تنش سرما انرژی متابولیكی كمتری در دسترس گیاه زراعی قرار می گیرد، جذب آب و عناصر غذایی محدود می شود، آسیمیلاسیون كاهش یافته و رشد ، متوقف می گردد. بر این اساس علت عدم موفقیت های مكرر در ایجاد پوشش سبز و یكنواخت در برخی كشت های پاییزه به صدمات فیزیولوژیک ناشی از تنش سرما نسبت داده شده است . ( میرمحمدی، 1383 ) . زیرا به طوركلی دمای پایین در مرحله جوانه زنی موجب عدم استقرار گیاه مناسب می گردد و ضعف گیاهچه در این مرحله دستیابی به عملكرد مطلوب را تحت تأثیر قرار می دهد . ( ویتامواس و پراسیل، 2008 ؛ یین و همكاران، 2009 ) .

     توانایی گیاه برای زنده ماندن درزمستانهای سخت را مقاومت زمستانه می گویند .این صفت از طریق ماندگاری در مزرعه تعیین میشود .یکی از مشکلات اصلی در مزرعه ناتوانی در کنترل شدت تنش سرما می باشد .به همین دلیل ،تلفات کامل در زمستان یا فقدان تلفات ، در بیشتر آزمایشهای ماندگاری در مزرعه وجود دارد ،که مانع از نتیجه گیری می شود .از این رو پژوهشگر باید در انتظار زمستانی با حساسیت مطلوب باشد ،و یا مواد اصلاحی را در سطحی گسترده ای ارزیابی کند،به امید این که تنش مورد نظر را دریک یا چند مکان به دست آورد .افزون بر آن در شدت تنش سرما در آزمایش های مزرعه ای هم روندی وجود ندارد و اغلب اشباه آزمایشی زیاد است .

     پژوهشهای بسیاری برای یافتن روش های ارزیابی سریع و موثر انجام شده است تا بتوان مقاومت به سرمای ارقام را پیشگویی نمود .اتاقک های انجماد که مقاومت گیاهان را می توان در آنها به سرعت آزمایش کرد ،نخست به وسیله هاروی در سال 1918 ابداع شد . وی با انجماد شماری واریته سیب ،خسارت آنها را با توجه به مقاومت یا حساسیت رتبه بندی کرد .

     پژوهشگران سوئدی از این روش استفاده کردند و رتبه عددی از یک تا ده را برای مقاومت به کار بردند .تعیین دمایی که سبب 50 درصد تلفات (LT50 یا Lethal Temperature 50 ) در گیاه شود یک روش مناسب برای اندازه گیری مقاومت به سرما است .در این روش گیاهان در شرایط کنترل شده در دماهای مختلف قرار می گیرند و ماندگاری آنها تعیین می گردد .تعیین LT50 طوقه بهترین روش برآورد ماندگاری در مزرعه می باشد ،زیرا طوقه گیاه در غلات بحرانی ترین قسمت گیاه است و در رشد دوباره پس از تنش سرما نقش حیاتی دارد.

   پولی هدایت الکتریکی برگ گیاه سازش یافته با سرما و خسارت دیده در آزمایش انجماد را با نتایج انجماد 9 رقم گندم ،10 رقم چاودار و 12 رقم شبدر قرمز ( Trifolium pratense ) در مزرعه مقایسه کرد . در گندم زمستانه و شبدر قرمز هدایت الکتریکی گیاهان سازش یافته همبستگی معنی داری با نتایج مزرعه داشت ،ولی این رابطه در گیاه چاودار دیده نشد .نتایج نشان داد که هدایت الکتریکی روش مفیدی برای انتخاب ارقام مقاوم در اصلاح گیاهان است .

   هومر توانایی سازش با سرما را در 12 رقم گندم ، 8 رقم چاودار و 5 رقم جو از طریق هدایت الکتریکی بررسی نمود و نتیجه گرفت که روش هدایت الکتریکی می تواند برای تعیین ماندگاری زمستانه استفاده شود.

هدف از انجام این پژوهش ، بررسی مقاومت به سرما درگیاه جو و انتخاب مقاومترین رقم به دماهای انجماد است .

 .

     پژوهشهای بسیاری برای یافتن روش های ارزیابی سریع و موثر انجام شده است تا بتوان مقاومت به سرمای ارقام را پیشگویی نمود .اتاقک های انجماد که مقاومت گیاهان را می توان در آنها به سرعت آزمایش کرد ،نخست به وسیله هاروی در سال 1918 ابداع شد . وی با انجماد شماری واریته سیب ،خسارت آنها را با توجه به مقاومت یا حساسیت رتبه بندی کرد .

     پژوهشگران سوئدی از این روش استفاده کردند و رتبه عددی از یک تا ده را برای مقاومت به کار بردند .تعیین دمایی که سبب 50 درصد تلفات (LT50 یا Lethal Temperature 50 ) در گیاه شود یک روش مناسب برای اندازه گیری مقاومت به سرما است .در این روش گیاهان در شرایط کنترل شده در دماهای مختلف قرار می گیرند و ماندگاری آنها تعیین می گردد .تعیین LT50 طوقه بهترین روش برآورد ماندگاری در مزرعه می باشد ،زیرا طوقه گیاه در غلات بحرانی ترین قسمت گیاه است و در رشد دوباره پس از تنش سرما نقش حیاتی دارد.

   پولی هدایت الکتریکی برگ گیاه سازش یافته با سرما و خسارت دیده در آزمایش انجماد را با نتایج انجماد 9 رقم گندم ،10 رقم چاودار و 12 رقم شبدر قرمز ( Trifolium pratense ) در مزرعه مقایسه کرد . در گندم زمستانه و شبدر قرمز هدایت الکتریکی گیاهان سازش یافته همبستگی معنی داری با نتایج مزرعه داشت ،ولی این رابطه در گیاه چاودار دیده نشد .نتایج نشان داد که هدایت الکتریکی روش مفیدی برای انتخاب ارقام مقاوم در اصلاح گیاهان است .

   هومر توانایی سازش با سرما را در 12 رقم گندم ، 8 رقم چاودار و 5 رقم جو از طریق هدایت الکتریکی بررسی نمود و نتیجه گرفت که روش هدایت الکتریکی می تواند برای تعیین ماندگاری زمستانه استفاده شود.

هدف از انجام این پژوهش ، بررسی مقاومت به سرما درگیاه جو و انتخاب مقاومترین رقم به دماهای انجماد است .